Een arts disfunctioneert niet! voorzitterscolumn NVVG

‘Ik zal zorgen voor zieken, gezondheid bevorderen ….. Ik stel het belang van de patiënt voorop …… Ik ken mijn verantwoordelijkheid voor de samenleving.’ Deze elementen van de artseneed komen zeker in de sociale geneeskunde bij elkaar, soms zelfs in tegenstrijdige zin. Bij de verstrekking van publieke middelen, zoals binnen de WMO, het persoonsgebonden budget of de sociale zekerheidswetten, heeft het medisch handelen directe gevolgen voor de publieke middelen, en het publieke budget.

Binnen deze context kan dit verlokken tot misbruik en onjuist of zelfs frauduleus handelen. Een bizar voorbeeld daarvan was de ‘Marqué-zaak’: door in ieder geval twee psychiaters werden in opdracht en tegen betaling opzettelijk onjuiste verklaringen opgesteld, met onjuiste diagnoses en onjuiste duidingen van de problematiek, om de cliënten aan een uitkering te helpen. De bedoeling van de verklaring was de collega, die de beoordeling verricht, tot een onjuiste conclusie te verleiden.

Bij het justitieel onderzoek bleek het medisch beroepsgeheim een barrière voor het openbaar ministerie: één van de plekken waar door de buitenwereld aan de grenzen van het beroepsgeheim wordt getornd. Ook vanuit medisch perspectief terecht, omdat hier duidelijk sprake is van ernstig laakbaar handelen. Als NVVG hebben wij aan de betreffende ministeries aangegeven dat wij het medisch beroepsgeheim een hard gegeven achten. We moeten daar geen open einde aan creëren, door in dit kader gegevens te verstrekken uit de medische dossiers.

Tegelijkertijd zijn er wel grenzen, waarbij het handelen van de collega’s gevolgen moet hebben, zowel strafrechtelijk, als binnen de medische beroepsgroep. Zij ondermijnen uiteindelijk het vertrouwen in de medische stand als geheel. Als beroepsgroep is dat een zeer ongewenste positie, en het zou goed zijn, om daartegen te kunnen optreden.

De probleemhouder is de arts, die gaat twijfelen aan het handelen van een collega en de overweging maakt wat te doen. Daartoe ontbreekt veelal de kennis, het kader en de ervaring. Om daaraan tegemoet te kunnen komen, en tegelijk zuiver met het medisch beroepsgeheim om te gaan, willen KAMG en NVVG, samen met KNMG, komen tot een advies- en meldpunt voor deze situaties. De probleemhouder kan dan in eerste instantie advies krijgen over hoe om te gaan met deze problemen, en ook ondersteund worden als wij vanuit de gezamenlijkheid van de medische stand vinden, dat door het handelen van de disfunctionerende arts een te grote schade wordt veroorzaakt, en dit zelfs doorbreking van het medisch beroepsgeheim rechtvaardigt.

Dit probleem kan zich ook in andere situaties voordoen, bijvoorbeeld wederkerig vanuit behandelende artsen naar beoordelende artsen, of bij verstrekken van medische verklaringen door huisartsen. De stap naar opzettelijk onjuist handelen in vergelijkbare situaties door collega-artsen is dan maar klein. Gaandeweg bekroop ons het idee, dat het daarom zinvol is de discussie te verbreden, en te onderzoeken of het zinvol is te komen tot een Advies- en Meldpunt voor disfunctionerende artsen. Wij hebben er als totale beroepsgroep immers baat bij zorg te dragen voor een goede en betrouwbare verzorging van de patiënt, met behoud van de verantwoordelijkheid voor de samenleving.

Han Hullen, voorzitter NVVG