Anticonceptie onder dwang geen oplossing
2 reactiesDe KNMG deelt de zorgen die in de samenleving bestaan over kindermishandeling in relatie tot kwetsbare ouders. Verplichte anticonceptie stuit echter op principiële en praktische problemen. Vaak draait het om wilsbekwame vrouwen, bij wie het juridisch en praktisch niet haalbaar is om hen gedwongen te behandelen. Er kan beter worden ingezet op betere samenwerking tussen instanties.
KNMG-voorzitter Rutger Jan van der Gaag: ‘In de praktijk draait het vaak om wilsbekwame, licht verstandelijk gehandicapte vrouwen die niet in een instelling wonen. Zij lopen niet te koop met hun ouderschapswens en kunnen moeilijk actief worden opgespoord. Los daarvan mogen artsen niet meewerken aan de dwangbehandeling van een wilsbekwame patiënt. Dit is ook juridisch ontoelaatbaar. Denk aan fundamentele rechtsbeginselen zoals het recht op onaantastbaarheid van het lichaam.’ Maar ook bij wilsonbekwame vrouwen is verplicht ingrijpen niet altijd de meest voor de hand liggende oplossing, aldus Van der Gaag: ‘Hier biedt de wet ruimte, maar daar moet je terughoudend mee omgaan. Bij de vraag welke vrouwen in aanmerking zouden moeten komen voor de enorm ingrijpende handeling van verplichte anticonceptie ontstaat al gauw een hellend vlak.’
Niet in beeld bij hulpverlening
Wellicht nog belangrijker is het feit dat in de zaken die de media halen verplichte anticonceptie helemaal niet had geholpen. ‘De meeste ouders waren niet bekend bij de hulpverlening. Of ze waren dat wel, maar de instanties wisten dit niet van elkaar. Waar we dus op moeten inzetten is een betere samenwerking tussen deze instanties, zodat je samen alert bent op risicofactoren. Dan ontstaat de grootste kans op tijdig ingrijpen’, zegt Van der Gaag. ‘Verder is het belangrijk om in te zetten op
ontmoedigen en zoeken naar andere oplossingen via bijvoorbeeld overreding. Geef aandacht aan seksualiteit en ouderschapswensen in de begeleiding van mannen en vrouwen met een verstandelijke beperking. Je kunt dan ook kijken hoe je op een andere manier gestalte kunt geven aan de behoefte om warmte en zorgzaamheid te geven aan jonge kinderen dan via een eigen ouderschap.’
Zie ook:
• KNMG-standpunt Ouderschap van mensen met een verstandelijke handicap (2006)
• Meldcode Kindermishandeling en Huiselijk Geweld
• Dossier medische ethiek
D.A.A. Verkuyl
Gynaecoloog, DRIEBERGEN-RIJSENBURG Nederland
News
Woman with IQ of 70 should be sterilised for her own safety, court rules
BMJ 2015; 350 doi: http://dx.doi.org/10.1136/bmj.h728 (Published 06 February 2015)
Cite this as: BMJ 2015;350:h728
Clare Dyer
Author affiliations
A mother of six with an I...Q of 70 and an “extraordinary, tragic, and complex” obstetric history should be sterilised for her own safety, a High Court judge has ruled.
References
?Dyer C. Woman with history of hiding her pregnancies can be removed from her home, court rules. BMJ 2014;349:g4604.
Duidelijk, zeg bijna nooit nooit in de ethiek
D.A.A. Verkuyl
Gynaecoloog, DRIEBERGEN-RIJSENBURG Nederland
“Anticonceptie onder dwang geen oplossing”
De KNMG wil nooit gedwongen anticonceptie. De voorzitter voorziet problemen met risicotaxatie – de nieuwe partner blijkt bijvoorbeeld wel betrouwbaar – , de vrouw is niet in het beeld bij de hulpverlening en... het hellende vlak. Absolute imperatieven zijn in de ethiek echter vaak onverstandig gebleken.
Natuurlijk hebben gedwongen en discriminerende sterilisaties in het verleden deze discussie ernstig vertroebeld maar, durf ik het te schrijven, ook wel eens grote problemen voorkomen. De meeste goede anticonceptie is tegenwoordig wel omkeerbaar. In de psychiatrie en gehandicaptenzorg wordt bijvoorbeeld de prikpil veel gebruikt - vaak toch na een flinke “nudge” of “uninformed consent” . Ontmoediging door overreding, wil de KNMG. Dat kan natuurlijk erg veel op dwang gaan lijken maar dan zonder rechter, en blijkbaar heeft de AIVD 20 personeelsleden nodig om een ex-Syriëganger in beeld te houden. Hoeveel personeel is er nodig om een meisje dat seks of een eigen kind wil en geen anticonceptie gebruikt voor een zwangerschap te behoeden? Een staafje onder de huid (Implanon) beschermt nog veel betrouwbaarder dan de prikpil en het effect verdwijnt meteen na verwijdering, net als bij spiraaltjes. De rechter moet af en toe degelijke anticonceptie kunnen afdwingen tot het sociale netwerk, de instanties en de vrouw (bijv. 17 jaar, IQ van 49, zeer wispelturig, hoog libido) de omstandigheden hebben geoptimaliseerd. Het alternatief is fysiek of farmacologisch opsluiten. Speelt dat niet bij sommige mannen?
Het gebeurt overigens veel frequenter dat vrouwen die zelf vinden dat ze een kind (nog) geen thuis kunnen bieden “gedwongen” zwanger worden. Dit omdat de basale zorgverzekering geen gratis anticonceptie dekt. Bekend patroon: winst maken, resulterende kosten (abortus, bijstand, onafgemaakte opleidingen, jeugdzorg, uit huis plaatsing, etc.) op de gemeenschap afwentelen. Een onbedoeld kind levert ook weer jaren premies op. Studies uit de VS en UK tonen aan dat voor elke $/£ uitgegeven aan vrijwillige anticonceptie er de gemeenschap minstens zes bespaard worden.
Er zijn jong volwassenen, bijstandsmoeders, geestelijk beperkte vrouwen, verwarde vrouwen, vrouwen die 2 pakjes per dag roken, moeders van 7 kinderen, daklozen (alles, ook de pil wordt gestolen in de nachtopvang), vrouwen die voor de foetus gevaarlijke medicatie gebruiken123 en vluchtelingen die al 1-4 keer ongewenst zwanger zijn geworden (bij een derde van de abortus in Nederland ging er iets fout met de pil, ook een derde met het condoom), die wel een spiraaltje of implant bij de abortus willen. Maar dat kost minstens € 300 (sterilisatie € 1500). Ik weet van een niet onbemiddelde dokter in een abortuskliniek die het niet kan aanzien dat een vrouw weer met een pilrecept wordt ontslagen en daarom vaak van eigen salaris een spiraaltje doneert.
Studies (VK en VS) bewijzen dat gratis anticonceptie naar keuze in de abortuskliniek veel recidieven voorkomt. Dat de kleine christelijke partijen dit toelaten: abortus omdat betrouwbare anticonceptie de zorgverzekeraar te duur is maar betaalt door de AWBZ.
In Oost Groningen zag ik voor controle een bijstandsmoeder, al weer 7 maanden zwanger, wier budgetterende bewindvoerder wel sigaretten had toegestaan (want verslaving) maar niet de pil (want hobby).
Overigens is het überhaupt schandalig dat vrouwen de anticonceptie moeten betalen. Vrouwen krijgen van seks al miskramen, abortus (25% van de vrouwen in Nederland ooit), striae, misselijkheid, keizersneden en afwijkende uitstrijkjes. Dus de partner zou minstens de anticonceptie moeten betalen of zichzelf laten “helpen”. Dit werkt helaas in de praktijk niet. Het alternatief is mannen laten meebetalen via de belasting of zorgpremies. President Obama wil dat maar wordt tegengewerkt door orthodoxe katholieke en protestantse mannen. Maar in het progressieve, geëmancipeerde Nederland! Dat Minister Schippers, Heleen Mees of Opzij geen - heteroseksuele - seksstaking organiseert totdat dit geregeld is.
Douwe Verkuyl, gynaecoloog.
Driebergen
verkuyl@freeler.nl
1. Han SN et al. Contraception is as important as fertility preservation in young women with cancer. Lancet 2015; 385: 508 DOI: http://dx.doi.org/10.1016/S0140-6736(15)60201-X
2. Goyal MK et al. Underuse of pregnancy testing for women prescribed teratogenic medications in the emergency department. Acad Emerg Med 2015 Jan 29; [e-pub ahead of print]. (http://dx.doi.org/10.1111/acem.12578)
3. Wang H., Bos J.H.J., de Jong-van den Berg L.T.W. Co-prescription of antiepileptic drugs and contraceptives. Contraception 2012; 85:28-31.