Hoog tijd voor een andere koers - Voorzitter LHV

De afgelopen weken reisde ik, samen met mijn medebestuursleden, door het land om met groepen huisartsen in gesprek te gaan over de huisartsenzorg en de LHV. Tijdens al die sessies kwam weer duidelijk naar voren wat huisartsen bindt, namelijk de kernwaarden van waaruit elke huisarts werkt: generalistisch, persoonlijk en continu. De laatste tijd zien we huisartsen geregeld hun onvrede uiten en dat hangt eigenlijk altijd samen met die kernwaarden. Zodra die in de knel (dreigen te) komen, komen de huisartsen in verzet.

Een duidelijk voorbeeld daarvan is het manifest ‘Het roer moet om’. Gestart door een aantal gedreven huisartsen, met inmiddels zeer veel bijval van collega-huisartsen en vele andere sympathisanten. De aanleiding was de huidige, moeizame verstandhouding met zorgverzekeraars en beleidsmakers. Maar – en dat vind ik ook zo mooi aan dit initiatief – het pleidooi gaat uit van het positieve, namelijk van het mooie aan het huisartsenvak, de hoge kwaliteit van de Nederlandse huisartsenzorg, het streven naar optimale patiëntenzorg. Het kan allemaal zoveel beter, het hoeft niet te gaan zoals het nu gaat.

Ik zie in het manifest een uitgestoken hand naar de minister en de zorgverzekeraars: laten we het roer omgooien en niet meer werken vanuit wantrouwen en controle, maar focussen op de beste zorg voor de patiënt. Want hoe je verder ook over het zorgstelsel denkt, we zullen het op dit moment samen moeten rooien. Dit soort geluiden vanuit huisartsen zijn natuurlijk confronterend voor beleidsmakers en verzekeraars. Maar je mag toch hopen dat een uitgestoken hand door hen wel wordt aangenomen.

Ik zie de laatste tijd enige beweging. Minister Schippers heeft onlangs het initiatief genomen om met huisartsen het gesprek aan te gaan, om vanuit de praktijk te horen wat er speelt. Ik heb ook gehoord dat enkele zorgverzekeraars huisartsen hebben uitgenodigd om van gedachten te wisselen. Zo kan het begrip groeien voor waar de pijn bij huisartsen werkelijk in zit.

Want in de discussies lijkt het misschien te gaan over de centen en administratieve lasten. Natuurlijk zijn dat belangrijke onderwerpen, maar het gaat vooral om iets fundamentelers. Het is het gevoel van wantrouwen, dat er getwijfeld wordt aan de professionele capaciteiten van huisartsen. Waarom moet je tot in detail verantwoorden waarom je iets voorschrijft? Het is toch je werk om te kunnen inschatten dat iets nodig is? Waarom moeten huisartsen bewijzen dat ze hun werk goed doen, in plaats van dat ze gewoon kunnen focussen op dat werk?

We vragen niet om een carte blanche. Transparantie in zorg is belangrijk en daar willen huisartsen best aan bijdragen. Maar transparantie is iets anders dan lijstjes opleggen, die bedoeld zijn om te sturen, af te dwingen en te controleren.

Ik zie nu voorzichtige vooruitgang, maar het is belangrijk dat dit snel wordt vertaald naar concrete daden. Een echt andere houding van de zorgverzekeraars, geen belemmeringen meer van de mededingingswet voor samenwerking in de zorg, contractering die recht doet aan het belang van huisartsen voor het zorgstelsel.

Het momentum is er, laten we het benutten.

Ella Kalsbeek, voorzitter Landelijke Huisartsen Vereniging