Plaatsvervangende schaamte
3 reactiesVrijdagavond. Ik ben regiearts op de huisartsenpost en verantwoordelijk voor het reilen en zeilen. Het is rustig: ik hoef maar van zo’n vijftig assistentenvragen en telefoontjes iets te vinden.
Van die vijftig zijn er vijf die te maken hebben met een opioïde. Een 85-jarige dame gebruikt al tijden oxycodon vanwege terugkerende pijnaanvallen.
Ze schreeuwt vanwege de bekende pijn in haar lies en is flink in de war. Heeft ze te veel oxycodon ingenomen? Een visite volgt. Een man van 70 is ‘de weg kwijt’, hij ‘wil klaarkomen’. Is het de oxycodon die hij heeft meegekregen na zijn schouderoperatie? Een visite volgt. Een vrouw belt. Haar man heeft de hik. Hij is gisteren geopereerd aan zijn schouder. Of het door de oxycodon komt? Ze wordt verwezen naar de voorschrijvende orthopeed. Een 15-jarig meisje belt en tolkt voor haar moeder. Alles is mis. Voor haar gekneusde ribben heeft ze oxycodon gekregen in het ziekenhuis. Trillen, hartkloppingen en braken. Een visite volgt. Een man van 40 belt. Hij gebruikt clozapine en heeft van de huisarts tramadol gekregen omdat hij ‘pijn aan zijn ballen’ heeft. Hij is in de war. Het is onduidelijk of hij altijd in de war is. Voor de zekerheid wordt de tramadol gestopt.
Het was een memorabele avond. Ongeveer 10 procent van alle patiëntencontacten had te maken met mogelijke bijwerkingen van een opioïde. Zo’n avondje iatrogene schade ten gevolge van vaak onnodige pijnbestrijding met opiaten kost de zorg een aardige cent. Na afloop moesten we erom lachen. We lachten zo’n nerveuze lach, die van de plaatsvervangende schaamte. Schaamte voor wat dokters hun patiënten aandoen. In mijn spreekkamer hangt een tegeltje: ‘Mijn dokter is een goede dokter, hij heeft me niet zieker gemaakt’.
Hans Rode
psychiater, Utrecht
Terecht zorg in deze column! De opioiden-hype is rampzalig voor een grote groep patienten die zo van de regen in de drup komt. Vanuit de VS weten dat dit niet alleen allerhande ongewenste neveneffecten kan opleveren, maar ook een verslavingsprobleem.... Het begint met een relatief onschuldige pijnstillende werking, maar al snel merken veel patienten dat deze middelen ook heel goed als korte termijnsoplossing werken voor angst, spanning, verdriet en wat nog meer. Onbedoeld komen ze daarna moeilijk weer van de middelen af.
Wouter van Kempen
Huisarts , Haarlem
Tijdens een avonddienst bezocht ik een Marokkaanse vrouw die volgens de ongeruste familie al uren niet meer wakker was te krijgen. Gevraagd naar medicijngebruik kreeg ik te horen dat zij alleen maar paracetamol gebruikte vanwege hoofdpijn. Ik vertrou...wde het toch niet helemaal en vroeg naar het doosje. En ja hoor: paracetamol/codeine 20 mg tabletten. Daarvan had zij er 3 x 2 dus 120 mg codeine ingenomen! Ik moet wel eerlijk vermelden dat het al een paar jaar geleden was.
Dolf Algra
commentator, opiniemaker zorg en sociale zekerheid, Rotterdam
Erg benieuwd naar andere ervaringen / signalen vanuit de huisartsen praktijk en seh’ s.