Lyme-diagnostiek

De ziekte van Lyme, af en toe komt hij weer op televisie. Meestal met de boodschap dat duizenden patiënten uit medische arrogantie een adequate behandeling van hun invaliderende infectie wordt onthouden. Een belangrijk kenmerk van deze uitzendingen is dat er geen normale specialist in aan het woord komt. Wel vaak een bioloog met een sleepnet om teken te vangen.

In een van de meest uitgebreide uitzendingen hierover, van Tros Radar, werd reclame gemaakt voor een test die het commerciële laboratorium Pro Health in Weert aanbiedt. Het bijzondere van dat lab is dat het weliswaar claimt betere Lyme-diagnostiek te verrichten dan alle andere Nederlandse laboratoria bij elkaar, maar dat het weigert te laten zien waarin hun diagnostiek precies verschilt. Enkele van mijn vakgenoten proberen al jaren een afspraak te krijgen om het lab te bekijken, maar voor zover het lukt deze te maken wordt hij altijd op het laatste moment afgezegd.

‘Aangezien laboratorium Pro Health altijd onder een microscoop ligt (sic), moet het wel een hoog kwaliteitsniveau handhaven’, stelt het lab zelf op zijn site.

Dat ‘onder een microscoop liggen’ blijkt in de praktijk erg betrekkelijk. Het lab doet mee aan Duitse rondzendingen – een reeks monsters van een referentielab om de kwaliteit van een laboratorium te testen. Tot een paar maanden geleden kon je zogenaamd de resultaten van die rondzendingen opvragen (ze zouden veel te groot zijn om op het internet te zetten). Een van onze arts-assistenten deed dat, maar ontving slechts wat reclamemateriaal.

Zolang je geen arts bent,
mag je elke diagnose stellen die je maar wilt

Als microbioloog krijg je zo nu en dan positieve uitslagen uit Weert onder ogen, die volstrekt niet te reproduceren zijn. Gecombineerd met de prachtige, nostalgische foto op de website van een agarose-gel met PCR-bandjes – een techniek uit de oude doos, uitermate gevoelig voor DNA-contaminatie – en het feit dat ze niet meedoen aan de Nederlandse accreditatie, roept dit toch twijfels op over hun werkwijze.

Je kunt er een undercoverjournalist op afsturen, of een column over schrijven, maar het leek me voor de verandering eens aardig het via de Inspectie voor de Gezondheidszorg te proberen. Na behoorlijk aandringen vond ik deze bereid de resultaten van de Duitse rondzending op te vragen. Dat hadden ze net zo goed achterwege kunnen laten want (lang verhaal kort): omdat er geen BIG-geregistreerde artsen werken en de verzekeraars de testen niet vergoeden, vallen ze buiten de autoriteit van de inspectie. Zolang je geen arts bent, leerde ik, mag je in Nederland ongehinderd en ongecontroleerd elke gezondheidstest verrichten die je maar wilt en elke diagnose stellen die je maar wilt. De inspectie gaf Pro Health tips om de kans op contaminatie te verminderen, maar of contaminatie ook daadwerkelijk een probleem was, konden ze me niet vertellen. De uitslagen van de rondzending heb ik ook nooit mogen inzien.

Het laatste bericht over dit lab kreeg ik overigens via een vertegenwoordiger van laboratoriumsystemen. Hij ging met productinformatie langs in Weert, maar kwam daar en ‘er was helemaal geen lab, alleen een soort postorderverzamelpunt’. Ik weet het dus ook niet meer. Gelukkig liggen ze in Weert onder een microscoop, want dat betekent dat alles in orde is.

Miquel Ekkelenkamp is arts-microbioloog en schrijver (onder de naam Bulnes)

De uitzending van Tros Radar

Meer bijdragen van de column Uitbraak