Familie - Luus Koster

Terwijl we bijna de familiekamer binnengaan, pakt ze nog even mijn arm vast. ‘Ik ben niet haar vriendin. Ik ben iemand die ze kent. Maar er is verder niemand. Dus ben ik maar gekomen.’ Verbaasd kijk ik naast me. Hoe eenzaam ben je als je een vage kennis uitnodigt om je bij te staan bij zo’n moeilijk en beslissend moment in je leven? Na het gesprek is onze stokoude patiënte opgelucht dat alle kanker verwijderd is. De kennis ook.

Vorige week had ik ook al zo’n schrijnende ontmoeting. We hadden een oudere man via de spoedeisende hulp binnengekregen met een relatief blanco voorgeschiedenis. Hij had plotseling vreselijk veel pijn in zijn buik gekregen. Op de CT was een ileus te zien, waarbij de darmwand slecht doorbloed leek. Met spoed reden we naar de operatiekamer voor een proeflaparotomie. Vlak voor de operatie vroeg ik hem of ik iemand kon bellen na afloop van de operatie. ‘Belt u meneer Schoenmaker op de Stationsweg 25 maar als u wilt. Die man doet weleens wat klusjes bij mij thuis. Ik heb geen nummer van hem, maar je kunt hem vinden in het telefoonboek.’

Is dat alleen zijn de tol van het ouder worden? Is het eenzaamheid of hebben ze ervoor gekozen alleen te zijn? Zijn er mensen in hun omgeving weggevallen? Of weggejaagd? Vertrokken? Is dit de resultante van onze individualistische maatschappij en zullen we dit fenomeen in de toekomst alleen nog maar vaker tegenkomen? Zal ik ooit in de toekomst te horen krijgen ‘kunt u namens mij een berichtje op Facebook zetten voor al mijn “vrienden”?’

De andere kant van deze eenzaamheid tref ik ook vaak. Patiëntenkamers die uitpuilen van de familie. Van de week moest ik nog aan dertig Surinamers tegelijkertijd tussen de dampende heerlijk ruikende schotels eten uitleggen hoe de operatie was verlopen bij hun moeder, tante, nichtje, zusje, echtgenote, oma, vriendin, buurvrouw. Als je dan aan het eind van het gesprek vraagt of er nog onduidelijkheden of vragen zijn, dan kun je maar het beste even weer gaan zitten.

Moeilijker wordt het als een enorme familie samen lastige beslissingen moet nemen over wel of niet doorbehandelen. Zo ging het momentum van een oudere dame met necrotisch vaatlijden, bij wie gekozen moest worden voor een bovenbeensamputatie, voorbij, omdat de familie niet kon beslissen. Alle vijftien familieleden stonden heftig kissebissend aan het bed van de door morfine versufte vrouw, totdat er geen beslissing meer genomen hoefde te worden. Tja, familie. Je kunt ze niet kiezen. Maar je kunt misschien wel zorgen dat ze (goed) voor jou kiezen.

Luus Koster