Blogs & columns
Hester Roos
2 minuten leestijd
Blog

Arrogantie rond de poort - Hester Roos

8 reacties

Woensdagmiddag, een zieke vrouw op mijn onderzoeksbank. Ik bel de dienstdoende arts-assistent urologie. Ervaring heeft geleerd: kort en helder werkt het beste. ‘Dag, Hester Roos, huisarts in opleiding. Ik wil graag een patiënte insturen die ik verdenk van een urosepsis bij een pyelonefritis.’ Of het mijn titel is of mijn werkdiagnose, maar het ‘O, en waarom denk je dat?’ dat retour komt, is doordrenkt van cynisme. Cynisme dat overigens verandert van toon als ik een korte samenvatting geef van drie dagen rugpijn, hematurie, dysurie, hoge koorts, grauw gelaat, hoge pols en lage tensie. De toon verandert, misschien toch maar beoordelen.

Ja, jij bent waarschijnlijk in opleiding tot iemand die van heel weinig heel veel weet en ik tot iemand die van heel veel een beetje weet, maar ook wij huisartsen (in wording) hebben zoiets als een klinische blik en kunnen meer dan alleen paracetamol voorschrijven. Uiteindelijk ligt patiënte zes dagen aan de intraveneuze antibiotica.

Een aantal weken later. Verwarde man op mijn spreekuur. Merkwaardige hallucinaties zonder middelengebruik. Wel nachtenlang amper geslapen. Ooit eerder psychische klachten gehad? Ja, een paar weken geleden, een paniekaanval een dag nadat hij op zijn hoofd was gevallen. Wacht even, op uw hoofd gevallen zegt u? En u gebruikt acenocoumarol, is het niet? Na kort beraad met de crisisdienst toch maar even bellen met de arts-assistent neurologie. Die houdt het kort: hallucinaties maar geen lokaliserende klachten? Nou, dat heb ik nog nooit gehoord bij een bloeding. Nee hoor, lijkt me niet waarschijnlijk.

Dat zal best, maar we zitten vlak voor het weekend en het zit me toch niet lekker. Ik zet er wat druk achter. Diezelfde middag wordt hij opgenomen met een subduraal hematoom.

Toegegeven, geregeld zitten wij er als huisartsen ook wél naast, zij het door beperkte kennis en ervaring, zij het door beperkte diagnostische mogelijkheden, zij het door dat rare boeiende soms onvoorspelbare menselijk lichaam. En zie mijn arrogantie eens. Een beetje lopen pronken met twee situaties waarin ik het toevallig bij het juiste eind had. De tien patiënten die ik met eenzelfde overredingskracht de Spoedeisende Hulp opgepraat heb en die na uren onderzoek gewoon weer naar huis konden, daar heb ik u nu niet over verteld. Maar wat is het toch irritant dat wanneer wij als poortwachter iemand die poort in willen sturen terwijl het daarachter zo druk is, we aan beide kanten van de poort soms die – veelal – misplaatste zelfverzekerdheid moeten tonen om te bereiken wat we willen.

Hester Roos

Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
  • P.W. Blankevoort

    Huisarts, WILLEMSTAD CURAÇAO

    Dr. Dekker uit Urk, helemaal mee eens. Arrogantie bij de Poort ervoor of erachter, is misplaatst. Alertheid om een zieke patiënt te helpen zou het streven moten zijn. Jammer genoeg gebeuren er op en rondom de nooduren veel zaken die bij normaal overl...eg zonder tijdsdruk met frisse moed afgehandeld zouden worden.

  • J.W. Croese

    huisarts, 'S-GRAVENHAGE

    Hier geldt, vertrouw op je eigen oordeelsvermogen na een zorgvuldige (hetero-)anamnese en zorgvuldig onderzoek. Op basis van dit oordeel dient u te besluiten om de patient in te sturen of niet. Als huisarts zijn je middelen beperkt; ervaring en intui...tie zijn belangrijk. Beter 1 patient te veel ingestuurd dan 1 te weinig. Kennis, vertrouwen in je oordeel en, met name, zorgvuldigheid, daar begint het mee; dit geef ik mijn AIOS altijd mee.

  • T.G.J. van der Wijst

    huisarts, Vught

    Als je in deze column alle woordjes "ik" ziet als een willekeurige patient, en alle woorden "arts-assistent urologie" of later in de column alle woordjes "arts-assistent neurologie" verandert in "huisarts" krijg je een precies hetzelfde verhaal waar ...de huisarts niet zo goed uit de verf komt in de ogen van "ik".

  • Aldert Boersma

    huisarts, WAGENBORGEN

    Mijn persoonlijke ervaringen - ook tijdens mijn opleidingstijd - in Stadskanaal en Delfzijl zijn alleen maar positief. Gelijkwaardig overleg met specialisten en arts-assistenten op de SEH (waaronder natuurlijk ook huisartsen in opleiding). En bij een... niet-pluis gevoel van mijn kant zonder probleem insturen. Het is wel handig om dat gevoel ook kort en bondig te kunnen beargumenteren en een DD te geven. Maar er blijven verrassende diagnoses uitkomen, en ja gelukkig valt het vaak ook mee.

  • J.M.A. Bakker

    huisarts, AMSTERDAM

    Collegae, het is niet eens altijd ons niet-pluis gevoel. Meerdere malen heb ik moeten constateren dat je een assistent treft met simpelweg gebrek aan relevante kennis! Niet erg als je in opleiding bent, want daar is de opleiding voor. Wel erg als je ...je dat niet realiseert. Herinner me bijvoorbeeld een presentatie voor de neuroloog van een patient met evident CVA. Volgens de assistent kon dat geen CVA zijn, want bij een verlamming aan die zijde van het lichaam zou de patient een afasie moeten hebben en dat had patient niet. Neurologisch assistent wist niet dat dit in een aantal gevallen voorkomt (rond de 10%?). Of neem een dame van 76 jaar met een zo evidente appendicitis dat geen enkele co-assistent die zou missen, maar volgens de deskundige aan de ziekenhuislijn komt zoiets niet voor bij oude dames en is appendicitis voorbehouden aan pubers. Het gaat er niet om dat ik in deze beide voorbeelden gelijk had, want dat heb ik ook echt niet altijd en dat is ook niet iets om je voor te schamen. Wat steekt is dat ik met beide jonge collegae had afgesproken dat ze zouden laten weten wat voor diagnose ze stelden na hun eigen onderzoek. Nooit meer iets van deze collegae gehoord... Natuurlijk gaat het meestal beter en in goed intercollegiaal overleg.
    De les blijft: bewustzijn van gelimiteerde kennis is niet alleen een zaak van huisartsen, maar ook van specialisten, al dan niet opleiding.

  • C.J. Dekker

    huisarts, URK

    Beste Hester,

    Je beschrijft een heel herkenbaar en naar het schijnt moeilijk uitroeibaar probleem. Elke huisarts zal zulke situaties herkennen: je hebt een "niet-pluis-gevoel" en de collega aan de andere kant van de telefoon schijnt met het nodige s...uperioriteitsgevoel GOMER tot zijn/haar hoogste doel te rekenen. (Get Out of My Emergency Room). Dat geeft vervelende gevoelens: je kunt twijfelen aan jezelf; je kunt jezelf laten overrulen. Mijn raad: Niet Doen! Als jij vindt: insturen, dan: Insturen. Een eigen ervaring: een oudere man kwam in een weekenddienst aan de deur, zichtbaar erg ziek, dyspnoisch. Kortom DD astma cardiale/pneumonie. Opname aangewezen. Een daartoe strekkend telefonisch onderhoud met de dienstdoende poortarts van het door de patient gewenste ziekenhuis was een soort inquisitie, met als kennelijk doel: GOMER. Uiteindelijk mocht meneer dan wel komen. Na dit telefoongesprek zeiden patient en ega: nou, zó hoeft het niet, doc. Is er geen ander ziekenhuis? Dat was er natuurlijk wel, en daar kwam de enig passende reactie: stuur meneer maar direct, we vangen hem op.
    Beloop(per ambu ingestuurd): zware pneumonie, 2 weken IC, uiteindelijk hersteld. Bijkomend beloop: een pittig telefoontje mijnerzijds met de maatschapsvoorzitter: Nog één keer zoiets en nimmer meer een patient van mij. De betreffende poort/assistent-arts heeft een terechte reprimande gekregen. Moraal: volg je gevoel en laat je nimmer afpoeieren door een ZH-arts als je het Niet-Pluis Gevoel hebt. Uiteindelijk ben en blijf jij verantwoordelijk voor je handelen!

  • Bart Bruijn

    Huisarts, STREEFKERK

    Ik ken dit voornamelijk van vroeger. Tegenwoordig hebben de locale ziekenhuizen steeds minder de neiging dit te doen. Het is echter wel steeds duidelijk als er weer een nieuwe assistent dienst heeft, die nog niet door heeft hoe moeilijk het allemaal ...is.

    Wat mij echt kwaad en onwellevend maakt, is een assistent die ongeveer drie uur nadat ik een patiënt heb doorgedrukt, die hij niet wilde zien, mij belt met de mededeling dat hij of zij gelijk had. Alle tests wezen uit dat ik ongelijk had en dat het bezoek aan de EH overbodig was.

    Maar ze hebben niet het lef gehad de patiënt met dezelfde instrumenten te diagnosticeren als dat ik het heb gedaan en dan deze weg te sturen. Neen, doen wat ze vinden dat ik had moeten doen, is echt een stap te ver.

    Dan verlies ik, raar genoeg, mijn wellevendheid.

  • GJ Bonte

    Neuroloog, Dalfsen

    Hoe ontzettend herkenbaar... En inderdaad, ik heb me er aan het begin van de opleiding tot neuroloog ook vaak schuldig aan gemaakt. En ook heb ik meegemaakt dat huisartsen de zaak een beetje (of veel) aandikten, en precies de dingen vertelden waarvan... een ervaren huisarts weet dat daarmee een beoordeling op de SEH niet geweigerd kan worden. Nu ik zelf regelmatig supervisor ben, merk ik dezelfde houding bij sommige ANIOS op de SEH. En ik weet niet goed hoe ik ze moet vertellen dat het alleen maar tot frustratie leidt
    In Duitsland, waar niet de huisarts dienst heeft, maar een specialist van een willekeurige Arztpraxis, wordt alles zonder overleg naar de SEH gestuurd: “Herr Bonte, bitte kommen Sie zur Notaufnahme!” De dienstdoende gynaecoloog, die een interne patiënt beoordeeld en instuurt voor de neurologie. En dat zonder voorafgaand overleg. Met af en toe hilarische toestanden tot gevolg, maar wel heel leerzaam. En dan ga je het Nederlandse systeem ook meer waarderen.
    Nu verloopt het overleg met de huisarts vrijwel altijd prettig en open. Soms ook kan de huisarts niet precies zeggen wat er mis is, maar heeft er gewoon geen goed gevoel bij. Vaak heeft die betreffende huisarts wel gelijk. En er is niets moeilijker dan het op afstand beoordelen van een situatie terwijl er een collega met de neus boven op staat. Natuurlijk heeft de huisarts het ook wel eens mis, maar dat geldt evengoed ook voor mij. En ik heb meegelopen met een bevriende huisarts, en heb ervaren hoe moeilijk het is om alleen al een degelijk neurologisch onderzoek te doen terwijl de patiënt ziek, zwak en misselijk op de sofa hangt. Daarnaast, zoals Bart Bruijn terecht stelt, het is gemakkelijk oordelen met voldoende licht, een warme onderzoekskamer en de CT dichtbij. Maar waarom reageert de dienstdoen op deze manier?
    Ik heb het antwoord niet. Misschien is het een idee om de coassistent niet zijn junior coschap bij ons op de neurologie door te laten brengen, maar het allereerste coschap bij de huisarts te laten doen. Inclusief diensten en huisbezoeken. Wellicht euthanasie nog even buiten het opleidingspakket laten, maar verder is het de beste kennismaking met de complexiteit van de geneeskunde die een coassistent zich kan wensen. Complexer dan dat wordt het niet.

 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.