Min of meer - Paul Brand

Het valt me steeds vaker op: de coassistent is oprecht teleurgesteld als zij – en soms: hij – een 7 krijgt. ‘Waarom krijg ik geen 8?’ Tja, de afspraak bij de Zwolse kinderartsen is: je krijgt alleen een 8 als je écht bovengemiddeld presteert qua kennis, inzet en beleving. De gemiddelde co krijgt een 7 (‘ruim voldoende’), de co die met minimale inspanning door het coschap rolt een 6. Dat past echter vaak niet in het streven van de jonge collega.

Uit onderzoek blijkt dat een 8 steeds makkelijker wordt gegeven in de masterfase: examinator blij, co blij, iedereen tevreden, geen gezeur. Onlangs studeerde bij een artsenbul-ceremonie in een van onze universiteiten een op de drie kandidaten cum laude af. De 8 is de nieuwe 6, zo lijkt het. Hyperinflatie van het artsexamen – er is iets grondig mis met onze manier van beoordelen.

Waar komt die drang naar hoge cijfers vandaan? Sinds een jaar of tien is uitblinken geen vies woord meer. In plaats van ‘doe maar gewoon, dan doe je al gek genoeg’ moet iedereen in Nederland nu excelleren. Elke medische faculteit wil de beste van het land zijn, en tot de top tien van Europa horen. Er zijn steeds meer prijzen voor ‘excellente’ studenten, onderzoekers, coassistenten, docenten, ziekenhuizen. We hebben topartsen, Elsevier- en AD-lijsten en we willen allemaal bovenaan staan. Dat kan natuurlijk niet.

Het recent uitgekomen boek De prestatiegeneratie van Jeroen van Baar waarschuwt voor de schaduwkanten van deze ratrace. Ik denk dat hij gelijk heeft. Het wordt tijd voor een herwaardering van de 7. De gulden middelmaat.

Bescheidenheid en tevredenheid. Niet iedereen kan – en moet – de beste zijn.

Paul Brand, de kinderarts