Continue geneeskunde - Marcel Levi
5 reactiesToen ik arts-assistent was (echt niet zo enorm lang geleden) begon mijn weekenddienst op vrijdagochtend en mocht ik, als ik geluk had, maandagmiddag na de overdracht het ziekenhuis weer verlaten. In de tussentijd had ik dan vijf verschillende supervisoren versleten. Begrijp me goed: die enorm lange diensten waren bar en bizar en hoewel ik alleen maar kan hopen dat het niet tot medische brokken heeft geleid weet ik zeker dat competenties als samenwerken of communicatie bij mij na meer dan 48 uur dienst diep weggezakt raakten.
Tegenwoordig is gelukkig veel meer oog gekomen voor genormaliseerde werktijden en een betere werk-privébalans van arts-assistenten en is de situatie grappig genoeg volledig omgedraaid: in mijn afgelopen weekenddienst als supervisor – van vrijdagavond tot maandagochtend – zag ik meer dan tien verschillende arts-assistenten passeren. Want de normalisatie van de werkuren is gepaard gegaan met een rigide en dwingend opgelegd pandoer van regeltjes omtrent aaneengesloten werkuren, rusttijden, hoeveelheid nachtdiensten per week en starre compensatieregels uit de wondere wereld van de arbeidstijden. De discontinuïteit van medische zorg die dit eindeloze opknippen van diensten met zich meebrengt vormt een regelrechte bedreiging voor ernstig zieke patiënten. Immers, zelfs bij de beste overdracht gaan er onherroepelijk details verloren, en in de complexe patiëntenzorg van de 21ste eeuw draait het vaak precies om die details, die een goede of juist gecompliceerde uitkomst bepalen.
Daarnaast investeren we waarschijnlijk niet voldoende in die ‘optimale’ overdracht en is het dikwijls een lastminuteklusje, dat min of meer gedachteloos aan het eind van een drukke vrijdag ook nog even wordt gedaan. Op sommige plaatsen in Nederland (en daarbuiten) wordt hard gewerkt aan een betere overdracht van patiënten tussen diensten maar in heel veel gevallen is het allemaal nog weinig gestructureerd en tamelijk inefficiënt. In een vorig jaar gepubliceerde studie uit de VS bleek dat bij elk overdrachtsmoment circa 15 procent cruciale informatie verloren gaat.
En even los van de noodzaak van continuïteit om een goede medische gang van zaken te waarborgen: wat dacht u van hetzelfde gezicht dat tweemaal per dag even langsgaat bij een familie die zich rondom het bed van een stervende patiënt heeft verzameld? Tien verschillende gezichten, zelfs met de beste bedoelingen, kunnen toch nooit de rust en het vertrouwen geven die bij deze situatie nodig zijn? Discontinuïteit door opknippen van diensten is waarschijnlijk een van de belangrijkste oorzaken van de toenemende ‘anonimiteit’ in de geneeskunde, waarbij patiënten en hun familie niet meer weten wie hun dokter is.
Ten slotte toont een studie in JAMA Internal Medicine van deze maand dat er een rechtstreeks verband is tussen continuïteit in de zorg en het voorkómen van overbodig aanvullend onderzoek en onnodige procedures. In een krampachtige poging toch grip te krijgen op een te gefragmenteerde medische follow-up ligt kennelijk de drempel laag om (pseudo-) zekerheid te zoeken bij een CT-scan of een buisje bloed.
Marcel Levi
<b>Deze column als PDF</b>
dr. René Tisscher
reumatoloog, Vlissingen
Marcel Levi klaagt in zijn column over het informatieverlies bij elk overdrachtsmoment en het juk van de arbeidstijdenregeling (MC 31-32/2015: 1445). Het is geklaag over conventionele handelingen die steeds meer uit de tijd raken naarmate de ingenieu...rsgeneeskunde voortschrijdt. Na het automatiseren van de bloeddrukmeting, de pols, het ecg, de ademhaling, de zuurstofmeting, de beademing en het infuus, het protocol dat afgeschoven is naar de computer om iedereen te informeren van het stappenplan bij de aandoening zijn er dus nog parameters die niet geautomatiseerd zijn: de gewenste informatie via het bloed en de volumeveranderingen van/in het lichaam.
Het is niet zo dat dit, wat de bloedbepalingen betreft, niet kan maar de reguliere geneeskunde is onwetend wat de ingenieurs reeds bereikt hebben. Aan het gezang van het koor hoort met welke stemmen ontbreken of dissonant zijn.
In de integrale geneeskunde wordt sinds jaren in weefsels de concentratie geregistreerd van mineralen, hormonen enz. tot aan het adenosinetrifosfaat (ATP) toe!
Het wordt tijd dat de reguliere geneeskunde hieraan ook begint waardoor niets verloren gaat. Zelfs niet het belang van de volgorde van de emoties van de patiënt, de eigen geneeskracht/overlevingskracht die is te zien aan de deltagolven van de hersenen. Voor wie hooggevoelig is en met de overige 50 rasters van de retina bewust kan waarnemen: de gele gloed rond het lichaam. Mensen leggen toenemend geen contact meer met elkaar wat te zien is in openbare ruimtes met het gebruik van de GSM.
Dus niet klagen over de werktijden en de werkdruk. Als u een rustigere praktijk wilt creëren, combineer dan het reguliere met het gemak van de integrale geneeskunde en wees gewaarschuwd door de pathofysiologische veranderingen voordat het klinisch beeld ontstaat!
F.C. de Beer
neurochirurg, Zwolle
Inderdaad; die persoonlijke verantwoordelijkheid, juridisch gevat en geborgd als arts-patient-relatie in het BW is in de afgelopen jaren is uitermate buigzaam in de zorg. De arts laat die ook steeds meer en verder uithollen, en de kunst verstaan om z...ich aan die verantwoordelijkheid te onttrekken is zorg eigen. Afspraken in de zorg (op de werkvloer) zijn vluchtiger dan alcohol (altijd al zo geweest, overigens) Deze flexibiliteit komt de zorg niet ten goede. En dat ziet de patient ook. En zo komen er meer opgelegde regeltjes zoals JCI in het AMC. Een huzarenstukje vinkjesfetishisme om kwaliteit te meten, lees borgen. Het is hilair. De intrinsieke eigenschappen die de arts oorspronkelijk kenmerkten verbleken en raken buiten beeld. Het substituut dat ervoor in de plaats gekomen is vereist steeds meer management en dus meer managers als gevolg. Ik pleit voor de nieuwste ontwikkeling aan dat leiderschapsfront: verantwoordelijkheid terug naar de werkvloer (en artsen) zoals de Nationale Politie en ook al verschillende departementen van plan zijn in navolging van gewaagde en succesvolle experimenten in het bedrijfsleven in NL en departement van Sociale Zaken in Belgie )TV/documentaire Tegenlicht 15 maart 2015 Het einde van de manager.'
W. van der Pol
ziekenhuisapotheker en counselor, Delft
Marcel Levi geeft -zelfs tussen de regels- niet aan, dat de patiënt ook wel begrijpt dat artsen en verpleegkundigen hun werktijden en hun privéleven hebben. Er zijn zelfs situaties dat patienten multidisciplinair behandeld worden. Als patient merk je... gauw genoeg of de arts of arts assistent jouw dossier heeft ingekeken of niet. En het allerbelangrijkste is opgeven van de naam van de hoofdbehandelaar, die voor jou verantwoordelijk is. Al komen er honderden artsen aan je bed. Wanneer de column met dezelfde inhoud vanuit de patient in het bed geschreven zou zijn, komen er andere conclusies uit voort. De column is nu onnodig kritisch en een beetje bitter. Ik wil je volgende column met plezier door het patiënt-filter halen, Marcel.
GJ Bonte
Neuroloog, Dalfsen Nederland
Daar wil ik me van harte bij aansluiten! Do as I say, don't do as I do. Het lijkt me een mooie gelegenheid om de eigen idealen in praktijk te brengen. In plaats van een monsterlijk groot academisch ziekenhuis te stichten, waar straks alleen de meest ...fitte mensen nog de voordeur halen...
F.C.N.M. Gunneweg
Huisarts, ERMELO Nederland
Marcel Levi, jij bent de baas; regel het in je eigen ziekenhuis en wees iedereen tot voorbeeld!
Misschien is het wat ingewikkeld in de mega-strutuur van het AMC....
Maar waarom dan gestreefd naar nog grotere en nog complexere ziekenhuisbedrijven, waa...rin persoonlijke verantwoordelijkheid weglekt tussen de kieren van de individuele ambities, onderlinge naijver en CAO-afspraken?
Ben je niet tegenstrijdig bezig? Opschalen voor minder (operatie-)fouten en meer (overdrachts- dus zorg-)fouten door opschalen? Is klein en gefocust met veel individuele verantwoordelijkheid bij de artsen en andere medewerkers niet een betere voorwaarde voor optimale kwaliteit?
Gebruik je vakantie om met een grasspriet in je mond, liggend in het hoge gras, strohoed op, na te denken over balans tussen dit: Wat drijft mensen? Wat maakt mensen onverschillig?
En laat je medewerkers zelf de oplossingen bedenken en uitvoeren.
(Vergeet niet 's avonds je lijf op teken te checken).
Groeten uit de provincie.