Aan het stuur

Een drukke dag. Snel even mijn bloed laten prikken. Als ik in de rij sta, besef ik dat ik in de haast het formulier thuis heb laten liggen. Te laat. Eindelijk aan de beurt leg ik uit dat ik de aanvraag voor bloedonderzoek niet kan overhandigen, maar dat mijn PSA geprikt moet worden.

‘Daar heeft u wel een formulier voor nodig’, zegt de dame achter het loket.

‘Ik heb het vanmorgen vergeten en woon hier niet naast de deur’, antwoord ik. ‘U kunt toch even in de computer kijken. Dan ziet u mijn naam en dat ik om de vier maanden zo’n PSA onderga. U kunt zelfs zien dat het ook alweer vier maanden geleden is dat er een is geweest.’

‘Dat moet dan toch de dokter beoordelen’, zegt de dame en ze houdt haar hoofd opzij om achter me te kijken wie er na mij aan de beurt is. Ik schuif met haar blik mee en zeg: ‘Maar ik ben zelf arts en ik kan dat ook beoordelen. Mijn PSA moet worden bepaald.’

‘Denkt u dat u speciale privileges hebt?’ vraagt ze me.

Tot tien tellen. Ik stap de rij uit en besluit nooit meer mijn bloed te laten prikken. Iedereen hier in huis verdient eraan dat ik hier om de vier maanden op moet draven om te laten checken of ik al bijna dood ben. Waarom mogen ze me dan ook nog op mijn hart trappen? Als ik met tellen bij 63 ben aangekomen, besluit ik maar even naar de balie van de urologie te gaan. Ook daar moet ik wachten. Als ik aan de beurt ben, vraag ik of ik even snel een formulier voor het prikken van de PSA kan krijgen, want ik heb het vergeten, ben al te laat, heb haast en bij de afdeling voor het bloed prikken willen ze me zonder formulier niet helpen. Ik praat te snel, hoor mezelf een beetje hijgen en hoop maar dat ik vlug kan worden geholpen.

‘Dat moeten we even aan de dokter vragen’, zegt een mevrouw. ‘Ze zijn nu allemaal druk bezig.’

Ik begin maar weer te tellen en ben ruim boven de 500 als iemand me het ingevulde formulier geeft. Ineens moest ik denken aan een artikel in Cancer een paar jaar geleden, dat beschreef hoe aangenaam het voor kankerpatiënten is om volledig inzicht in hun gegevens te hebben. Voor het onderzoek waren allemaal tests gedaan om de voordelen hiervan te meten. Wij artsen zijn namelijk vaak dwazen. Alsof je moet meten om ervan overtuigd te zijn dat mensen met respect behandelen goed is. Maar ik vergeef het deze Franse onderzoekers, omdat ze de moeite namen dit in kaart te brengen. De kankerpatiënten voelden zich maar liefst 1,86 keer beter geïnformeerd. De onderzoekers concludeerden dat als mensen goed op de hoogte zijn ze daardoor beter beslissingen kunnen nemen.

Inderdaad, wie aan het stuur van zijn eigen leven zit voelt zich nu eenmaal beter. Het gevoel dat je zelf (nog) het verschil kunt maken, draagt sterk bij aan de kwaliteit van leven.

En wat mij betreft gaat het niet alleen maar om het feit dát je beter geïnformeerd bent over je eigen gegevens, maar vooral om de bejegening die gepaard gaat met het verstrekken van deze informatie. Een systeem waarbij mensen het gevoel krijgen dat hun formulieren belangrijker zijn dan zijzelf draagt er alleen maar aan bij dat je je vervelender voelt, wat voor klacht je ook hebt.