Laatste nieuws

Migratie en gezondheidszorg

Plaats een reactie

Peter J. van Krieken (red.), Health, migration and return - A handbook for a multidisciplinary approach, TMC Asser Press, ISBN 90 6704 128 9, 431 pag., f 218,17 (Euro 99)


Het behoeft geen betoog dat er tussen rijke en arme landen een groot verschil is in de gezondheidstoestand van de bevolking en het peil van gezondheidszorg. Vanuit de Tweede Wereld (voormalige Oostbloklanden) en de Derde Wereld is een enorme migratiestroom op gang gekomen, met grote gevolgen voor de gezondheidszorg in Europa. Hebben de nationale overheden daarop een passend antwoord? Wat betekent de migratiegolf voor de gezondheidszorg?

Eindredacteur Van Krieken brengt een heldere structuur aan in deze complexe problematiek. Niet alle bijdragen zijn even sterk, doch vele geven een goed beeld van de legale en medische aspecten van ‘migratie en gezondheid’.

Johan Feitsma gaat aan de hand van de universele rechten van de mens uitvoerig in op het ‘recht op gezondheid’. Is dit een ‘recht op gezondheid’ of een ‘recht op gezondheidszorg’? Hoe verhoudt dit recht zich tot de rechten in het land van herkomst? Hij concludeert dat op grond van allerlei internationale verdragen juridisch gezien het ‘recht op gezondheidszorg’ bestaat. Er bestaan echter geen duidelijke internationale afspraken over uitgangspunten van en criteria voor ‘adequate’ zorg. Geldt het beginsel van gelijkheid tussen arme en rijke landen? Of wordt het principe van solidariteit en wederkerigheid binnen de gemeenschap als uitgangspunt voor ‘adequate’ zorg gehanteerd?

Heleen Dupuis, hoogleraar medische ethiek aan de Rijksuniversiteit Leiden, stelt dat ons hightech-gezondheidzorgsysteem niet vrijelijk moet worden opengesteld voor health immigrants. Hightech-geneeskunde levert slechts een minimale bijdrage aan volksgezondheid en levensverwachting. We kunnen ons geld veel nuttiger besteden aan primaire gezondheidszorg in de Derde Wereld, aldus Dupuis.

Dat dat geen eenvoudige opgave is, illustreert Jacques de Milliano, voormalig kopman van ‘Artsen zonder grenzen’. Hij verwijst naar een project tijdens de burgeroorlog in Rwanda, waarbij grootschalige humanitaire hulp aan Hutu’s door plaatselijke politieke leiders werd misbruikt. Hij pleit voor een zorgvuldige analyse omdat goedbedoelde hulpacties een averechts effect kunnen hebben op leven en welzijn van de plaatselijke bevolking.

Op zich is het streven naar versterking van de gezondheidszorg in de Derde Wereld lovenswaardig, stelt Willem Beaumont, jarenlang tropenarts in Ethiopië. Ondertussen halen we wel medisch personeel vanuit de Derde Wereld naar Europa, aldus Beaumont, waar zij vaak ver beneden hun kunnen worden tewerkgesteld. Ook waarschuwt Beaumont dat door internet health shopping sterk toeneemt. Beleidsmakers binnen de gezondheidszorg dienen hiermee rekening te houden.

In het boek worden de begrippen ‘migratie’ en ‘migranten’ niet altijd consequent gehanteerd. Volgens Monique Besseling heeft ‘migratie’ niet alleen betrekking op politieke vluchtelingen, asielzoekers en reguliere migranten, maar ook op illegalen, tijdelijke arbeidskrachten, buitenlandse bezoekers, reizigers en repatriërende staatsburgers. Zij merkt op dat de gezondheidstoestand van migrantenpopulaties een weerspiegeling is van de ziekteprevalentie in het land van herkomst. Als gevolg van migratie neemt de prevalentie van tuberculose en malaria in de rijke landen toe (www.who.int). Ook de levensverwachting en de landelijke sterftecijfers worden door migratie beïnvloed. Het inzicht in determinanten van ziekte onder migrantenpopulaties, het ziektebeloop en de mate waarin wordt gebruikgemaakt van gezondheidszorg, is beperkt. Besseling breekt een lans voor meer onderzoek en betere kennisoverdracht.

De jurist Van Krieken heeft hiervoor met Health migration and return een uitstekende aanzet gegeven. Ik kan dit boek dan ook van harte aanbevelen aan docenten, medici, juristen en beleidsmakers die met ‘migranten’ en ‘gezondheid’ te maken hebben.

 

Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
  • Er zijn nog geen reacties
 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.