Voorzichtig met antidepressiva

Zowel in NEJM van 8 april als in BMJ van 10 april wordt gepleit voor voorzichtigheid bij het voorschrijven van SSRI’s en aanverwante middelen bij depressieve kinderen. Beide artikelen stellen dat de werkzaamheid van deze middelen nog onvoldoende is aangetoond en dat de nadelige effecten mogelijk de voordelen overschaduwen.

In BMJ concluderen Jon Jureidini en collega’s van de universiteit van Adelaide uit een review van onderzoeken met nieuwe antidepressiva bij kinderen, dat de werkzaamheid in de meeste onderzoeken wordt overdreven en dat de ernst van de bijwerkingen wordt onderschat. Zij analyseerden zes onderzoeken naar de effectiviteit en veiligheid van tweede generatie antidepressiva bij kinderen. De zes studies vergeleken het antidepressivum met een placebo. Eén onderzoek dat het antidepressivum vergeleek met een tricyclisch antidepressivum (waarbij geen verschil in effectiviteit werd gevonden), werd niet in de review opgenomen.

In de zes studies werden 477 patiënten behandeld met paroxetine, fluoxetine, sertraline of venlafaxine en kregen 464 patiënten een placebo. Slechts 14 van de 42 onderzochte parameters gaven een significant positief effect van de antidepressiva aan. In twee studies werd geen enkel significant voordeel van de antidepressiva gevonden. Van de andere vier studies vonden er slechts twee een positief effect op de belangrijkste onderzoeksparameters.

Ook de veiligheid van de middelen wordt te rooskleurig voorgesteld, meent Jureidini. Zo vonden zij in twee studies dat de auteurs schreven dat een middel geen ernstige bijwerkingen tot gevolg had, terwijl - na narekenen door Jureidini c.s. - bleek dat het aantal bijwerkingen significant verschilde tussen de behandelde groep en de controlegroep. De conclusie van de onderzoekers is dan ook dat er op basis van deze onderzoeken geen reden is om aan te nemen dat de voordelen van de behandeling opwegen tegen de nadelen.

Dezelfde conclusie trekken Benedetto Vitiello en Susan Swedo in NEJM. Zij schrijven dat om een antidepressivum als bewezen werkzaam te beschouwen er

in twee afzonderlijke RCT’s een significante verbetering moet zijn bewerkstelligd. Volgens deze definitie is alleen van fluoxetine de werkzaamheid bij kinderen aangetoond. << TvV