Economen: ‘Nederland ziet geneesmiddelen als kostenpost’

Investering in innovatieve geneesmiddelen levert jaarlijks 1,7 miljard euro op aan welvaart. Dat blijkt uit het rapport ‘The welfare effects of innovative pharmaceuticals’. De kosteneffectiviteit van een aantal geneesmiddelen uit het onderzoek staat echter ter discussie.

Economen van de Universiteit Maastricht en onderzoeksbureau APE presenteerden het verkennende onderzoek vorige week bij instituut Clingendael in Den Haag. ‘In het buitenland worden meer geneesmiddelen vergoed dan in Nederland’, signaleert René Goudriaan, econoom en een van de drie auteurs van het rapport. ‘Nederland ziet geneesmiddelen als een kostenpost. Met dit onderzoek wilden wij de andere kant laten zien, want innovatieve geneesmiddelen brengen ook welvaart. Het is voor het eerst dat een dergelijk studie in Nederland is gedaan. We willen deze resultaten bekendmaken aan de Tweede Kamer.’

Het huidige systeem leidt ertoe dat we niet profiteren van de welvaart van nieuwe geneesmiddelen, schrijven de economen in het rapport. Als een gezond gewonnen levensjaar wordt gewaardeerd op 50.000 euro in plaats van 20.000 euro, worden meer innovatieve geneesmiddelen vergoed en winnen we 1,7 miljard euro aan welvaart.

De kosteneffectiviteit van een aantal geneesmiddelen staat ter discussie, zoals bijvoorbeeld rosiglitazon (Avandia), ezetimibe (Ezetrol), celecoxib (Celebrex) en rimonabant (Acomplia). ‘Wij hebben vertrouwd op het oordeel van het College voor zorgverzekeringen (CVZ), en dat van de Engelse en Canadese variant daarvan. Sommige van de 52 onderzochte geneesmiddelen zijn later in de praktijk minder kosteneffectief gebleken, maar andere juist meer. Het zou goed zijn als industrie en CVZ afspreken dat de kosteneffectiviteit van een geneesmiddel opnieuw wordt beoordeeld nadat het drie tot vijf jaar op de markt is’, zegt Goudriaan.

De kwaliteit van de kosteneffectiviteitsstudies hebben de economen niet beoordeeld. ‘Dat doet het CVZ heel zorgvuldig’, aldus Goudriaan. ‘Misschien wel te zorgvuldig, want doordat het CVZ gemiddeld zeven maanden tijd nodig heeft voor een beoordeling, loopt Nederland per tien jaar 970 miljoen euro mis aan welvaart.’

Niet van alle geneesmiddelen uit het onderzoek is het innovatieve karakter onbesproken. Rosuvastatine (Crestor), adalimumab (Humira) en etanercept (Enbrel) kun je als me too-preparaten zien, want zij volgen een eerder geneesmiddel op met soortgelijke werking. Goudriaan: ‘In elke andere bedrijfstak waarderen we concurrentie juist, alleen in de farmaceutische bedrijfstak spreken we van me too. Puur kopiëren is niet innovatief, maar met een kleine verandering kan een geneesmiddel voor een bepaald type patiënten veel toevoegen. Het verbreedt de keuze.’

Het onderzoek was mogelijk gemaakt door een financiële bijdrage van het Pharmaceutical Committee van de Amerikaanse Kamer van Koophandel, waarin Amerikaanse farmaceutische bedrijven zich hebben verenigd. Goudriaan: ‘Het onderzoek was ons eigen idee en de industrie wilde het financieren. Maar de overheid had de financiering net zo goed kunnen doen.’ << HC