METC’s mogen adviseren over lichaamsmateriaal

De Wet medisch-wetenschappelijk onderzoek met mensen (WMO) is niet van toepassing op gebruik van lichaamsmateriaal dat is opgeslagen in biobanken.

Dat schrijft staatssecretaris Bussemaker (VWS) in een brief aan de medisch-ethische toetsingscommissies (METC’s), waarin zij uiteenzet hoe zij dienen om te gaan met onderzoeksvragen over toekomstig gebruik van lichaamsmateriaal. De Wet op de Geneeskundige Behandelingsovereenkomst (WGBO) is meestal wel van toepassing, bijvoorbeeld als er op een biotechnologische vinding octrooi wordt aangevraagd. Als er voor die vinding is gebruikgemaakt van menselijk lichaamsmateriaal, moet de donor toestemming verlenen voor het gebruik hiervan.

De WGBO bevat echter geen criteria om te toetsen of afname en gebruik van lichaamsmateriaal verantwoord en zinvol is en of toekomstig onderzoek kansrijk genoeg is, zo schrijft Bussemaker. Er moet daarom nieuwe regelgeving komen voor afname en opslag van lichaamsmateriaal. Als METC’s in de tussentijd verzoeken krijgen over het gebruik van weefsel in biobanken, kunnen ze daarover geen wettelijk oordeel vellen. Het staat ze echter vrij om hun mening in een advies te verpakken, aldus Bussemaker.

De Nederlandse Vereniging van METC’s vergadert volgende week over de brief
van de staatssecretaris en kan nog niet zeggen of ze met het advies uit de voeten kan.

Overigens bleek vorige week uit een onderzoek van het Rathenau Instituut dat de meeste mensen niet weten dat afgenomen lichaamsmateriaal vaak wordt opgeslagen voor toekomstig onderzoek. In de meeste gevallen is daarvoor ook geen toestemming gevraagd. RC