Missie

In de stapels bedrukt papier die de specialist regelmatig van het ziekenhuis ontvangt, verschijnt tegenwoordig herhaaldelijk het woord ‘missie’. Meestal volgt dan vetgedrukt: ‘wij willen ... mens centraal ... optimale zorg ... hoogste kwaliteit van diagnostiek en behandeling ... verantwoord ... op maat’, et cetera. Er wordt altijd om een antwoord gevraagd, dus de stukken kunnen niet rechtstreeks de prullenbak in. Op maatschapsvergaderingen, waar deze teksten ook worden besproken, bestaan de reacties uit een combinatie van lacherigheid en ergernis.

De vraag rijst waarom wij artsen zo - bijna allergisch - reageren op dit soort ‘nieuwe’ ideeën van de ziekenhuisbestuurders. Het antwoord is: omdat artsen iets hebben wat managers niet hebben, namelijk hun professionaliteit. Artsen hebben een professie, bestuurders hebben een baan. De ‘missie’ is voor artsen vervat in de eed van Hippocrates, en die wordt erin gehamerd tijdens de jaren durende opleiding tot arts en specialist, waarna deze een onzichtbaar, dagelijks onderdeel van ons werk is.

Het is evident dat de nadruk van het management op ‘mission statements’ rechtstreeks voortkomt uit het bedrijfsleven en een modeverschijnsel is. Het zou echter een goede zaak zijn als artsen niet steeds reageren op de laatste managementtrends, ook al is het met schouderophalen of een grapje. Professio betekent in het Latijn ‘openlijke verklaring’. Wij artsen zouden actiever moeten worden en ons vaker en duidelijker moeten uitspreken over onze waarden en normen. Wellicht zouden er minder misverstanden en ergernissen tussen ziekenhuismanagers en medische staf(leden) bestaan als de staf krachtiger en explicieter uiting zou geven aan zijn waarden en normen in plaats van ervan uit te gaan dat het management wel weet wat deze zijn. Uit de proliferatie van de ‘mission statements’ blijkt namelijk dat dit niet het geval is. Tijd om onze (eeuwenoude) ‘missie’ af te stoffen en deze veel vaker de plaats te geven die zij verdient.

Leeuwarden, april 2002