Nieuw houvast

Van Leeuwen c.s. beschrijven hun ervaringen met een door KNO- artsen en neurologen opgericht Apeldoorns Duizeligheid Centrum (MC 42/2001: 1533). Opvallend is dat veruit de meest gestelde diagnose ‘hyperventilatie’ is (34,2%), een in de psychiatrie inmiddels geruime tijd geleden verlaten diagnose (Spinhoven e.a. NTvG 1993; 137(45): 2315). Hyperventilatie is een concept dat, ten onrechte, uitgaat van hypocapnie als mechanisme van een aantal lichamelijke gewaarwordingen, waaronder duizeligheid.

Sinds 1980 wordt de diagnose ‘paniekstoornis’ gehanteerd, waarvan de symptomen verregaand overeenkomen met die van het hyperventilatiesyndroom. De behandeling ervan is echter anders: cognitieve (gedrags)therapie en/of antidepressiva in plaats van ademen in een plastic zakje of ademhalingsoefeningen.

Naast duizeligheid vindt men bij paniekstoornis een groot aantal andere somatische symptomen, zoals hartkloppingen, pijn op de borst, dyspneu, globusgevoel in de keel en gastro-intestinale klachten, met name misselijkheid. Dit lijdt tot misattributie van de klachten bij zowel patiënt als arts, met als gevolg vaak onnodig en herhaald somatisch onderzoek en uitstel van een adequate psychiatrische behandeling (Katon c.s.; Panic Disorder: Relationship to high medical utilization. Am J Med 1992; 92: 1A-11S). Dat uitstel van psychiatrische behandeling geeft naast het persisteren van de individuele lijdenslast een verhoogde kans op somatische fixatie, een slechtere prognose en gaat gepaard met hoge kosten voor de samenleving door ziekteverzuim en medische consumptie. Op grond van deze gegevens zou ik ervoor willen pleiten het ADC-team met een consulent psychiatrie uit te breiden.

Deventer, november 2001