Laatste nieuws
Dirk Branbergen
5 minuten leestijd
samenwerking

Vloeiend tussen eerste en tweede lijn

Plaats een reactie

Structurele samenwerking heeft profijt van interactieve verzamelsite

Een soepele samenwerking tussen huisarts en specialist is nog geen gemeengoed, zeker niet op landelijk niveau. Medisch Coördinerende Centra doen daar wat aan, onder meer door een website die zoveel mogelijk Regionale Transmurale Afspraken bijeenbrengt.

Voor een vloeiende overgang tussen huisarts en specialist is meer nodig dan een incidenteel contact in de wandelgangen, door de telefoon of bij een, vaak matig bezochte, klinische les.

Een waterdichte samenwerking vraagt om actief, structureel contact tussen beide beroepsgroepen. Contact met een duidelijke inhoud, dat voor beiden zinvol en motiverend is, en waar een adequaat vervolg op plaatsvindt. Daarnaast is er een bestuurlijke visie nodig die deze samenwerking ondersteunt.

Want als substitutie voor één van beide partijen bijvoorbeeld financieel onvoordelig uitpakt, verstoort dit het proces. Structurele samenwerking kost ook tijd, waaraan meestal een tekort is. Bovendien wordt die tijd nauwelijks betaald. Er is dus geen zichtbaar ‘loon naar samenwerken’, althans materieel en op korte termijn gezien. Het gaat zelfs ten koste van de directe profijtelijke ‘productie’. Er zijn dus remmende factoren.

Desondanks en dankzij visionaire, initiatiefrijke huisartsen en specialisten, bestaat er in zo’n 25 procent van de ziekenhuizen een structuur om die samenwerking te faciliteren en begeleiden, een zogenaamd MCC (Medisch Coördinerend Centrum). Het is een platform dat door huisartsen en specialisten wordt bestuurd, wat leidt tot betrokkenheid en vertrouwen van beide beroepsgroepen.

De MCC’s hebben zich ter ondersteuning van elkaar verenigd in een federatie, de FMCC.

Regionale afspraken
Door hun lokale geboortes, zonder landelijke moeder, verschillen MCC’s van elkaar, maar er zijn belangrijke overeenkomsten. De grootste gemeenschappelijke noemer is het formuleren van RTA’s (Regionale Transmurale Afspraak) tussen huisartsen en specialisten. Dat kan bijvoorbeeld naar aanleiding van een nieuw gepubliceerde NHG-standaard of LTA (Landelijke Transmurale Afspraak).

Maar ook bij gesignaleerde knelpunten. Zo is in Leeuwarden het beleid bij functionele asplenie, vastgelegd en verkondigd in een RTA, aldaar tot een ‘levensreddende werkafspraak’ benoemd. Een asplenie geeft immers een risico op een sepsis en vraagt daarom om preventieve maatregelen zoals vaccinatie en goede antibiotica-instructies voor de patiënt.

De huisarts kan daar een actieve rol in spelen, maar dat moet dan wel afgesproken worden. Of er zijn nieuwe diagnostische of therapeutische mogelijkheden die specialisten onder de aandacht van huisartsen willen brengen via een RTA, omdat zij consequenties kunnen hebben voor verwijsindicaties. Bijvoorbeeld MRI-onderzoek van de knie door de huisarts. Het NHG raadt dit vooralsnog af, sommige regio's volgen dit beleid in hun RTA, andere bieden de mogelijkheid wel, maar dan onder in de RTA genoemde voorwaarden.

In Zwolle is een RTA Aneurysma Aortae Abdominalis ontwikkeld omdat daarvoor nu verfijndere diagnostiek mogelijk is en er minder risicovolle endovasculaire technieken toegepast kunnen worden. Dat kan consequenties hebben bij het besluit tot ingrijpen en daarvoor moeten huisarts en vaatchirurg beiden dezelfde informatie aan de patiënt verstrekken: het staat op de RTA.

Ook sneller ontslag, waardoor de huisarts meer met vroege complicaties (bijvoorbeeld infecties bij implantaten) geconfronteerd kan worden, is een aanleiding voor het maken van een RTA.

Verder starten MCC’s projecten op en zorgen voor een brede inbedding daarvan. Zo is in diverse regio’s de bewaking van nierfunctiestoornissen meer naar de eerste lijn verschoven, soms zelfs meer dan in de LTA gepropageerd. Er is daarbij afgesproken wat daarvoor nodig is, zoals extra laboratoriumonderzoek.
Ook organiseren zij regelmatig gezamenlijke bijeenkomsten voor huisartsen en specialisten, die overigens beter worden bezocht dan bijeenkomsten enkel vanuit een ziekenhuis of specialisme georganiseerd.

Tot slot stroomlijnen MCC’s de huisartseninbreng bij visitaties, en onderhouden een communicatiemedium.

Dat onze inspanningen resultaat opleveren bleek onder meer in twee regio’s, waar is aangetoond dat na invoering van een RTA minder te vroege verwijzingen voor het lumbosacraal radiculair syndroom plaatsvonden.1

Leuk
Het bijzondere van het maken van een RTA is dat huisartsen en specialisten structureel met elkaar communiceren over de medisch-inhoudelijke aanpak van een probleem. De ervaring leert dat deze uitwisseling gaandeweg tot meer begrip en enthousiasme leidt.

 Vaak wordt het uiteindelijk zelfs leuk gevonden. Van belang is dan wel dat het vlot en efficiënt verloopt. En dat vraagt zowel om een adequate en goed ingevoerde gespreksleider als om goed uitgangsmateriaal. Evidence-based standaarden en richtlijnen zijn belangrijk uitgangsmateriaal. Maar ze zijn vaak te uitgebreid en in opzet niet geschikt om snel tot een regionale samenvatting van belangrijke punten te komen. Ervaringen in regio’s hebben geleid tot kortere, overzichtelijke samenvattende kaarten, die snel tijdens het spreekuur te raadplegen zijn.

Die zijn echter, door de wisselende geboortes van de MCC’s, in diverse gedaantes ontwikkeld. De FMCC stimuleert nu dat alle MCC’s tot een en dezelfde lay-out komen. Dat heeft het grote voordeel dat makkelijker gebruikgemaakt kan worden van elkaars RTA’s als basismateriaal.

Verzamelsite
Om het gebruik van elkaars RTA’s te stimuleren en te faciliteren is enkele jaren geleden door MCC Klik Zwolle een verzamelsite ontwikkeld waarop vele in den lande ontwikkelde RTA’s te vinden zijn. Met financiering van de FMCC is deze site sinds januari 2012 openbaar toegankelijk en bevat inmiddels honderden RTA’s, gerangschikt op onderwerp, plaats van herkomst en jaar van publicatie.

Sommige zijn beperkt en bevatten vooral de logistiek, andere zijn uitgebreid en vermelden bijvoorbeeld wat een huisarts kan doen voordat hij eventueel verwijst. Vooral die uitgebreide zijn waardevol, omdat die ook nuttig kunnen zijn voor presentaties en nascholing. Presentatie van een RTA en nascholing via een RTA maken dat deze goed bekend raakt bij de huisartsen, waardoor er meer kans is op een succesvolle implementatie.

Ook met implementatiemethoden hebben verschillende MCC’s ervaring. Succesvol is de zogenoemde interlinemethode, waarbij de samenstellers van de RTA deze interactief aan huisartsengroepen presenteren. De presentaties blijken door huisartsen zeer gewaardeerd te worden en hebben een opkomst van 70 tot 80 procent. De interlineprogramma’s uit verschillende steden staan eveneens op de verzamelsite.

MCC’s hebben niet altijd een makkelijk bestaan. Ze dreigen nogal eens de sluitpost van lokale begrotingen te zijn. Allereerst is het fenomeen niet iedereen bekend. Bovendien zijn de door bestuurders en zorgverzekeraars gewenste prestatie-indicatoren bij een besluit tot financiering makkelijker te leveren voor de instelling van diabetes dan voor een verbetering van de samenwerking.

Maar als we de gedachte dat de samenwerking tussen huisartsen en specialist essentieel is voor een goede en efficiënte gezondheidszorg, meer dan lippendienst willen bewijzen, dan zou het belang van een platform waar beide beroepsgroepen zich in thuis toch onomstreden moeten zijn.
MCC’s bieden zo’n platform en zullen nog beter functioneren als zij in belangrijke zaken samen optrekken. De nu gelanceerde verzamelsite is daar een goed voorbeeld van.

Dirk Branbergen, huisarts, coördinator MCC Klik Zwolle, namens de Federatie van Medisch Coördinerende Centra (FMCC)

Correspondentieadres: dbranber@knmg.nl;
c.c.: redactie@medischcontact.nl

Geen belangenverstrengeling gemeld

http://www.afsprakenhuisartsenspecialist.nl/

Samenvatting
• Samenwerking tussen huisarts en specialist is en blijft belangrijk, maar een landelijke ondersteunende structuur daarvoor ontbreekt.
• Wel zijn er op sommige plaatsen Medische Coördinerende Centra om de eerste en tweede lijn beter af te stemmen.
• Een grote verbetering is dat deze MCC’s nu landelijk meer samenwerken.
• Zij doen dit onder meer door materiaal uit te wisselen via een sinds kort openbare verzamelsite van Regionale Transmurale Afspraken.

PDF van dit artikel



www.fmcc.nl

samenwerking ketenzorg
Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
  • Er zijn nog geen reacties
 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.