Laatste nieuws
Joost Visser
4 minuten leestijd
politiek

‘De zorg blijft hoe dan ook groeien’

CPB-programmaleider over politieke plannen

Plaats een reactie
Corbis
Corbis

Het Centraal Planbureau analyseerde de verkiezings-programma’s van tien politieke partijen. Er wordt voor miljarden méér bezuinigd dan het kabinet al van plan was. Maar het zorgbudget krimpt niet.

‘Dat de zorg kapot wordt bezuinigd, is echt flauwekul.’ Paul Besseling, programmaleider Zorg van het Centraal Planbureau (CPB), hoedt zich voor boude uitspraken. Maar over de suggestie dat het mes té diep in de zorg wordt gezet, kan hij zich opwinden. De CPB-analyse van de zorgplannen van tien politieke partijen, onder zijn leiding uitgevoerd, wijst immers anders uit: ‘Alle partijen remmen de groei af, maar er blijft hoe dan ook groei over.’

Even wat cijfers. Had het kabinet-Rutte niet bezuinigd, dan waren de kosten van de zorg tussen nu en 2017 (na correctie voor de inflatie) met 15 miljard gestegen. Maar met de maatregelen van eerst het kabinet en later de ‘Kunduz-partijen’ daalde de verwachte stijging tot 11 miljard. SP, PVV en GroenLinks willen nu zo’n 1 tot 2 miljard extra bezuinigen, CDA, PvdA, D66 en ChristenUnie rond de 5 miljard. De VVD spant de kroon met haar voorstel om tot 2017 maar liefst 8,5 miljard op de zorg te bezuinigen. Zou die partij het alléén voor het zeggen krijgen, dan wordt de zorg in 2017 dus ‘slechts’ 2,5 miljard duurder dan nu.

Basispad

Het CPB vergelijkt in zijn analyse de plannen van de partijen consequent met het ‘basispad’. Dat is een weergave van het lopende overheidsbeleid, inclusief de aan de Tweede Kamer voorgelegde bezuinigingsvoorstellen uit onder meer het gedoogakkoord en het begrotingsakkoord van de Kunduz-partijen. Waar nodig zijn deze voorstellen geconcretiseerd. Zo had het kabinet het verzekerde pakket op papier al met 1,3 miljard euro ingeperkt, zonder duidelijk te maken welke maatregelen het precies wilde nemen. De ‘tentatieve lijst’ die het CPB vervolgens opnam in het basispad – waarbij onder meer de behandeling van angststoornissen en depressie wordt geschrapt – deed veel stof opwaaien. Ten onrechte, zegt Besseling. ‘Wij hebben slechts aangenomen dat de genoemde maatregelen erin zouden zitten. Er moest een level playing field komen. Het is aan de partijen om te besluiten dit al dan niet over te nemen.’

'Wat het CPB doorrekent, moet realistisch zijn'

Ziekenhuiszorg

Met het basispad als uitgangspunt laat het CPB zien waar de politieke partijen verder willen bezuinigen, of waar zij bezuinigingen willen terugdraaien. Althans, binnen zekere grenzen. ‘Wij willen niet dat partijen maar wat gaan roepen’, zegt Besseling. ‘Wat wij doorrekenen, moet realistisch zijn.’ De vijf Kunduz-partijen plus de SGP, zegt hij ter illustratie, willen de afgesproken jaarlijkse groei van de ziekenhuiszorg beperken van 2,5 procent naar 2 procent. Met een lager percentage weigerde het CPB te rekenen: ‘Dan zouden veel mensen niet meer in het ziekenhuis geholpen kunnen worden. Ze zouden naar de rechter stappen en daar vermoedelijk gelijk krijgen.’ Zo ook met de inkomens van de medisch specialisten: ‘Sommige partijen wilden daarop wel een half miljard bezuinigen, maar wij accepteerden voor onze berekeningen niet meer dan honderd miljoen.’ Waarom? ‘Met alle maatregelen die al door het kabinet zijn genomen en binnen het huidige stelsel, had je beslist verzet gekregen als de grens nog verder was verlaagd. Dat was niet gelukt.’ Met eventuele bezuinigingen als resultaat van het voorgenomen onderzoek naar de specialisteninkomens heeft het CPB in het basispad niet gerekend.

Wachtlijsten

PvdA en SP, zo blijkt uit de analyse, willen radicaal af van de gereguleerde marktwerking en kiezen voor regionale ordening. Het CPB waarschuwt voor de gevolgen: ‘De PvdA wil één miljard bezuinigen zodra het nieuwe stelsel er is – we nemen aan in 2016. En het jaar daarop wéér een miljard. Dan is er helemaal geen groei meer en zullen er wachtlijsten ontstaan.’ De vijf Kunduz-partijen en de SGP willen de marktwerking juist extra stimuleren, bijvoorbeeld door het ‘vangnet’ voor zorgverzekeraars helemaal weg te halen. Maar tegelijkertijd pleiten de zes partijen voor meer overheidsregulering. ‘Ze hinken op twee gedachten’, stelt Besseling vast. ‘Ze willen marktwerking, maar verlagen tegelijkertijd het plafond voor de ziekenhuiszorg met 0,5 procent. Daarmee is de kans groot dat de ziekenhuizen er tegenaan lopen.’

Langdurige zorg

Even terug naar de forse bezuinigingen van de VVD. In de curatieve zorg gaat het vooral om extra eigen betalingen – 70 euro bovenop de 220 euro van het basispad. Maar de grootste klap, 5,9 miljard euro, valt in de langdurige zorg. Niet alleen wil de VVD de huishoudelijke verzorging grotendeels uit de Wmo halen, ook wordt méér persoonlijke zorg en begeleiding aan mantelzorgers overgelaten. Besseling: ‘Alle partijen zeggen ons dat hun ombuigingen neerkomen op het wegsnijden van overbodige zorg. Maar we vinden 5,9 miljard daarvoor iets te gortig. Als je zóveel gaat bezuinigen op langdurige zorg, weet je dat mensen ook zorg kwijtraken waar ze wat aan hebben. Hetzelfde zie je ook elders: 5 procent doelmatigheidswinst, dat kan nog. Maar als je meer wilt bezuinigen, gaat dat vermoedelijk ten koste van de hoeveelheid zorg.’

Lees ook

politiek Verkiezingen
Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
  • Er zijn nog geen reacties
 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.