Weer hard bewijs voor belang handen wassen

Verspreiding van resistente bacteriën op de ic is tegen te gaan door patiënten te wassen met chloorhexidine en zorgverleners hun handen te laten desinfecteren. Onderzoek door Lennie Derde e.a. van UMC Utrecht wijst dat uit. De resultaten zijn gepubliceerd op de site van The Lancet Infectious Diseases. Onderzoeksleider was de bekende hoogleraar microbiologie Marc Bonten.

Aan het onderzoek namen bijna negenduizend patiënten deel en dertien ic-afdelingen van ziekenhuizen in diverse Oost- en Zuid-Europese landen. Nederlandse ziekenhuizen deden niet mee: resistente bacteriën komen hier naar verhouding weinig voor.

De onderzoekers vergeleken in essentie twee procedures die de verspreiding van bacteriën zouden moeten remmen. In de eerste procedure werden alle patiënten gewassen met ontsmettingsmiddel chloorhexidine en moesten zorgverleners hun handen desinfecteren voor en na elk patiëntcontact. In de tweede werden alle patiënten met behulp van genetische screening onderzocht op de aanwezigheid van antibioticaresistente bacteriën. Bij besmetting met een gevaarlijke MRSA-, VRE- of ESBL-bacterie moest de patiënt in isolatie worden verpleegd.

In totaal raakte 3,6 procent van de patiënten besmet met MRSA, 4,7 procent met een VRE-bacterie en 12,8 procent met ESBL-producerende bacteriën. Het wassen van patiënten en desinfecteren van handen door zorgverleners verminderde het aantal nieuwe besmettingen sterk, zo bleek. Maar genetische testen en isolatie van besmette patiënten – relatief dure maatregelen ¬– hielp het aantal besmettingen niet verder te verlagen.

Wat dit voor de praktijk betekent is nog niet helemaal duidelijk, aldus Jean-Ralph Zahar e.a. in een begeleidend commentaar. Het lijkt erop dat isolatie geen zin heeft, maar afschaffen willen ze die maatregel toch nog niet. Met name omdat er geen noemenswaardig effect van handhygiëne en wassen van patiënten was op het voorkomen van resistente gramnegatieve enterobacteriën. Dat is ‘zorgwekkend’, aldus de commentatoren.

Henk Maassen

www.thelancet.com/infection,