Het is niet alles goud wat er blinkt

Gezondheidsrisico’s in de Verenigde Arabische Emiraten

Dubai en de Verenigde Arabische Emiraten: gold, glitter and glamour... en toch ook weer niet. 

Onlangs heeft de gemeente Dubai de campagne ‘Your child in gold’ gelanceerd, waarbij kinderen per kilo afgevallen gewicht een beloning van 1 gram goud ontvangen. Deze wedstrijd duurt 1,5 maand en er moet een minimaal gewichtsverlies zijn van 2 kilo. Als het hele gezin meedoet met de afvalwedstrijd zijn er extra goudgrammen te winnen.1 

Deze campagne is tekenend voor de Verenigde Arabische Emiraten (VAE). In de twee grootste van de zeven emiraten (Abu Dhabi en Dubai) is er geen gebrek aan geld en goud, hoewel de kleinere emiraten minder gefortuneerd zijn. Het uiteindelijke doel van de campagne is goed, alleen bij de vorm en duur zijn wel vraagtekens te plaatsen. Gezond gewichtsverlies wordt niet bereikt in 1,5 maand en het is de vraag of kinderen en ouders op deze manier worden aangemoedigd tot een langdurige leefstijlverandering. Het valt me vaker op, hier op het Arabisch schiereiland: problemen worden wel herkend, maar de daaropvolgende actie die wordt ondernomen lijkt, althans naar Nederlandse maatstaven, niet altijd even logisch en effectief.

Overgewicht, diabetes en hart- en vaatziekten vormen het grootste gezondheidsprobleem in de Emiraten. In 2005 had 71 procent van de mannen en 78 procent van de vrouwen in de VAE overgewicht.2 En in 2012 stond de VAE op de vijftiende plaats wereldwijd met een prevalentie van diabetes van 19 procent.3 De gezondheidsrisico’s hiervan worden onderkend en er wordt vooral gefocust op vroege herkenning en behandeling, en niet zozeer op preventie. Met als gevolg dat je overal wel je bloedsuiker kunt laten checken, maar er geen uitleg volgt over wat te doen. Het blijkt dat de bevolking wel op de hoogte is van het risico op diabetes, maar weinig inzicht heeft in
effectieve preventiestrategieën.4

Zo kwam ik in contact met Hamad, 43 jaar, die een verhoogde niet-nuchtere glucose had. Hij had hiervoor een arts bezocht die wat uitgebreider onderzoek had gedaan en de diagnose diabetes volgde. Aangezien hij niet tevreden was met de diagnose en ook liever een andere behandeling wilde dan leefstijlaanpassingen, ging hij nu op zoek naar een andere dokter die hopelijk tot een andere conclusie en vooral een ander behandelvoorstel zou komen. Dat gebeurt hier heel veel: patiënten shoppen bij verschillende artsen, totdat ze tevreden zijn over diagnose (en die kan dus nogal variëren) en behandeling.

Voor een natie die voor de ontdekking van olie eind jaren vijftig, nog grotendeels als nomadenvolk door de woestijn zwierf, heeft er de afgelopen halve eeuw een grote transitie plaatsgevonden. Na de ontdekking van het zwarte goud maakte het land een enorme economische groei door. Father Zayed, zoals voormalig Sheikh Zayed bin Sultan Al Nahyan liefkozend wordt genoemd, investeerde een groot deel van de inkomsten in gezondheidszorg, onderwijs en infrastructuur. Met deze welvaartsgroei
adopteerde men een westers dieet en de auto als standaardvervoermiddel. Er zijn weinig veilige wandel- en fietspaden en het klimaat nodigt niet uit tot intensieve beweging in de buitenlucht. 

Een ander gezondheidsrisico voor inwoners van de Emiraten zijn verkeersongevallen. Na Afrika hebben de Emiraten het grootste aantal verkeersdoden per jaar; ongeveer een kwart van de doodsoorzaken komt door verkeersongelukken. En in de groep van kinderen van 0-14 jaar is het zelfs de grootste oorzaak (63%).5 De rijstijl van met name de Emirati draagt hier voor een groot deel aan bij: er wordt hard en onveilig gereden. Het feit dat dat veelal in grote SUV’s met enige kreukelzone is, is dan nog een beschermende factor. Gordels worden vaak niet gebruikt en kinderen die door de auto zwerven of op de snelweg uit het dakraam hangen zijn geen uitzondering. Er circuleren humoristische lijstjes die met een knipoog de verkeersregels beschrijven, zoals...

‘de vluchtstrook is bedoeld om snel langs de file te rijden, niet voor noodgevallen’

‘geef nooit richting aan, dat zou anderen alleen maar inzicht geven in wat je gaat doen’

‘rotondes zijn een ideale parkeer- en ontmoetingsplaats’.

Als verklaring voor roekeloos rijgedrag en het niet opvolgen van de verkeersregels wordt soms opgevoerd dat het een teken zou zijn van gebrek aan vertrouwen en geloof in Allah. Of dat je voorbestemming, inshallah (als Allah het wil), bepaalt of je overleeft of niet. De grote mufti (islamitisch rechtsgeleerde die juridisch advies geeft) van Dubai gaat hiertegenin. Hij geeft aan dat het een zonde is om verkeersregels te overtreden en dat met het niet dragen van een gordel men de leer van de islam negeert.6 Dit is een voorbeeld van hoe hier religie, politiek en wetgeving onlosmakelijk met elkaar zijn verbonden.

De Verenigde Arabische Emiraten zijn een jonge veelbelovende natie die een grote welvaartsstijging doormaakt met alle problemen die daarbij komen kijken. Gelukkig is er aan middelen om zinnige interventies te doen hier voorlopig geen gebrek!

Jantien van der Maaten, huisarts in Abu Dhabi

Download het artikel (PDF)

Voetnoten:

1. thedmgold.com/
2. who.int/chp/chronic_disease_report/
3. healthintelligence.drupalgardens.com/content/prevalence-diabetes-world-2013
4. boozallen.com/media/file/Diabetes-Report-AR.pdf
5. haad.ae/roadsafety/index_en.html
6. thenational.ae/news/uae-news/mufti-says-ignoring-traffic-law-is-sinful