KNMG: elektronisch patiëntendossier - Komt het er nog van?

Een belangrijke maatregel om de kwaliteit en veiligheid van zorg te bevorderen is het elektronisch patiëntendossier (EPD) en zijn voorlopers het elektronisch medicatiedossier (EMD) en het elektronisch waarneemdossier voor huisartsen (EWD). Zoals wij hier eerder schreven, zullen het EMD en het EWD vanaf 2006 geleidelijk worden ingevoerd. U kunt hierover meer lezen op de website van NICTIZ,

www.nictiz.nl

.

Waarom kunnen deze elektronische dossiers de kwaliteit en veiligheid van zorg verbeteren? Omdat op die wijze de noodzakelijke informatie veel accurater en veel sneller van de ene naar de andere behandelaar wordt overgedragen, zonder de vertraging en kans op fouten die papieren overdracht vaak kenmerken. Zeker in geval van medicatie, waarneming en acute situaties is dat essentieel. Kwaliteit en veiligheid van de elektronische gegevensopslag kunnen nog verder worden verhoogd als de systemen ook worden voorzien van beslissingsondersteuning: ingebouwde protocollen die nagaan wat de juiste medicatiekeuze is, gegeven het profiel van de patiënt, diens voorgeschiedenis en eventuele andere medicatie.

Voorwaarde is natuurlijk wel dat alle artsen en andere hulpverleners de gegevens accuraat vastleggen zodat het dossier volledig is, en dat ze gestandaardiseerd vastleggen zodat uitwisseling met andere hulpverleners mogelijk is. Daarnaast moeten de patiëntgegevens goed beveiligd zijn, zodat alleen geautoriseerde personen (dus direct betrokken artsen en de patiënt zelf, en bij medicatie ook de apotheker) toegang hebben.

Hoewel er op het gebied van de elektronische opslag van patiëntengegevens de laatste jaren veel werk is verzet, is de weg naar een goed functionerend EPD nog complex en langdurig. Dat is ook niet vreemd, als we bedenken dat op veel plaatsen in Nederland het wiel al op verschillende wijze is uitgevonden. Huisartsen werken al sinds jaar en dag met huisartsinformatiesystemen, die onderling ook nog verschillen. Medisch specialisten zijn veel minder ‘geautomatiseerd’ dan huisartsen. Ziekenhuis- en huisartssystemen en andere systemen (apothekers, laboratoria) kunnen vaak niet of niet goed met elkaar communiceren. Sommige regio’s hebben eigen communicatiesystemen ontwikkeld voor netwerken van zorginstellingen, die anders zijn dan systemen elders.

Ook de autorisatie voor toegang tot (delen van) dossiers is overal weer een beetje anders geregeld.

Om dit alles zo aan elkaar te knopen dat alle zorgverleners in Nederland volgens landelijke standaarden met elkaar gegevens kunnen uitwisselen die op dezelfde wijze toegankelijk en beschermd zijn, is nog een enorme opgave.

Volgens de KNMG zijn de voorwaarden hiervoor vanuit artsenperspectief minimaal de volgende. De mate van toegankelijkheid van gegevens kan niet los worden gezien van het belang van die gegevens voor adequate diagnostiek of behandeling. Ook een besluit om gegevens niet door andere artsen te laten inzien, is altijd van de inhoud van die gegevens afhankelijk. Beslissingen over de af- en bescherming van patiëntengegevens kunnen dus niet worden genomen los van beslissingen over de aard en inhoud van die gegevens. Beide zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. De KNMG pleit ervoor dat beslissingen over deze beide zaken in samenhang worden genomen, en dat de artsenorganisatie daar ten nauwste bij betrokken is.

Invoering van het EMD en EPD gaat extra geld kosten. De opslag en bescherming van medische gegevens behoort tot de professionele verantwoordelijkheid van de arts en is wettelijk verankerd. Praktische argumenten zoals (technische) complexiteit of extra kosten, gemoeid met invoering van een nieuwe structuur, doen aan die verantwoordelijkheid niets af.

De KNMG stelt wel vast dat er mogelijk meerkosten zijn gemoeid met de invoering van de nieuwe elektronische infrastructuur. Indien uit onderzoek dat nu loopt, blijkt dat er reële extra kosten zijn, dan moeten die ook worden vergoed, bijvoorbeeld via de tarieven, want zij mogen geen sta-in-de-weg zijn voor de noodzakelijke ontwikkelingen die tot verbetering van kwaliteit en veiligheid leiden.

Wilt u meer informatie of hebt u opmerkingen over dit stuk? Neem contact op met

L.Wigersma@fed.knmg.nl