Dure geneesmiddelen toch beschikbaar

ACHTER HET NIEUWS

De dure geneesmiddelen vormen een hoofdpijndossier in de zorg. Of dokters kunnen niet meer alles voorschrijven wat de richtlijn aanbeveelt, of er moet een zak geld bij. Voor dat laatste voelt de minister weinig. Artsen, fabrikanten en overheid werken samen aan oplossingen voor het betaalbaar maken van dure geneesmiddelen.

Ipilimumab (Yervoy), dabrafenib (Tafinlar) en vemurafenib (Zelboraf) bij melanoom

Kosten: zeker 66 miljoen euro

Oplossing: effectieve inzet door register
Deze nieuwe geneesmiddelen bij melanoom zijn veelbelovend, maar ook prijzig. Artsen hebben daarom afgesproken dat ze alleen worden voorgeschreven in veertien speciale melanoomcentra. Er is een register op touw gezet, het ‘Dutch Melanoma Treatment Registry’, dat moet laten zien hoe de geneesmiddelen in de klinische praktijk presteren. Over vier jaar worden alle verzamelde gegevens verzameld voor een definitief oordeel over de vergoeding.

Infliximab (Remicade) bij onder meer reumatoide artritis
Kosten: 144 miljoen euro per jaar
Oplossing: gezamenlijke aanbesteding en register
Sinds februari 2015 zijn er twee biosimilars op de markt voor dit geneesmiddel voor onder meer reumatoïde artritis: Inflectra en Remsima. Zorgverzekeraar Zilveren kruis (Achmea) heeft samen met negentien ziekenhuizen een aanbesteding gedaan naar deze biologicals. De zes Santeon ziekenhuizen hebben eveneens samen een aanbesteding gedaan naar biologicals bij deze aandoeningen. De ziekenhuisgroep houdt daarnaast met een klinische databank in de gaten of het gebruik wel efficiënt is.

Adalimumab (Humira) en etancercept (Enbrel) bij onder meer reumatoide artritis

Kosten: 208 miljoen euro resp 156 miljoen euro per jaar
Oplossing: minder gebruiken
Veel patiënten blijken toe te kunnen met een lagere dosis van deze dure reumamedicijnen. Sommige kunnen zelfs stoppen met het gebruik. Onderzoeken in de St Maartenskliniek en het Medisch Centrum Zuiderzee hebben laten zien dat het mogelijk is, en tonnen bespaart. Lees het artikel over de ervaringen ‘Op biologicals valt flink te besparen’ van auteurs van beide ziekenhuizen.

Omalizumab (Xolair) bij ernstig refractair astma
Kosten: naar schatting 7 miljoen euro
Oplossing: niet goed, geld terug

De longartsenvereniging NVALT, het Zorginstituut Nederland en fabrikant Novartis maakten in 2012 een afspraak over omalizumab. De ziekenhuizen betalen het astmamedicijn alleen als het geneesmiddel effect liet zien, oftewel ‘pay for performance’. Bij driekwart van de patiënten met ernstig astma sloeg omalizumab aan. Voor de rest krijgen de ziekenhuizen het geld nog terug van fabrikant Novartis. De eindevaluatie van deze nieuwe afspraak wordt binnenkort aan de minister aangeboden.

Trastuzumab met emtansine (Kadcyla)
Kosten: Trastuzumab (Herceptin) alleen kost nu per jaar al 72 miljoen euro
Oplossing: niet goed, geld terug
Fabrikant Roche en de medisch oncologen hebben een ‘pay for performance’-afspraak gesloten voor Kadcyla, een combinatiemiddel, dat wordt gegeven bij borstkanker. Een woordvoerder van Roche licht toe dat de kosten voor Kadcyla door Roche aan het ziekenhuis worden terugbetaald, als het middel niet effectief is voor de patiënt. De beoordeling of het medicijn effectief is, is aan de behandelend arts.

Dabigatran (Pradaxa) en rivaroxaban (Xarelto) bij boezemfibrilleren
Kosten: 19 miljoen euro voor alle indicaties in 2014
Oplossing: prijsarrangement door de overheid, plus klinisch register
De overheid en de fabrikanten hebben in 2012 prijsafspraken gemaakt over deze nieuwe antistollingsmiddelen. De afspraken komen in het kort hierop neer: hoe meer mensen het gebruiken, hoe hoger de korting per doosje. Inmiddels zijn die afspraken ook gemaakt over nieuwe varianten die op de markt zijn komen. Vanwege onzekerheid over de veiligheid in de Nederlandse situatie is deze prijsafspraak samen gegaan met een richtlijn en een onderzoek. Dat onderzoek is pas recent van start gegaan.

Sofosbuvir (Sovaldi)
Kosten: zeker 44 miljoen euro (schatting)
Oplossing: prijsarrangement door de overheid en beperkte opname pakket
De overheid heeft een prijsarrangement gesloten voor dit veelbelovende geneesmiddel tegen hepatitis c. Alleen patiënten met stadium 3 of 4 krijgen het vergoed, omdat de overheid de gevraagde prijs te hoog vindt voor gebruik bij alle patiënten. Het is voor het eerst dat de overheid dit drukmiddel heeft ingezet bij de onderhandelingen met een farmaceutisch bedrijf.

Alglucosidase alfa (Myozyme) bij de ziekte van Pompe
Kosten: 51 miljoen euro (NZa)
Oplossing: deels schrappen uit pakket en een prijsarrangement
De effectiviteit van dit geneesmiddel bij de ziekte van Pompe was onvoldoende voor bepaalde patiënten, volgens het Zorginstituut Nederland. De overheid heeft geprobeerd deze middelen daarom deels uit het vergoede basispakket te halen, net als twee andere geneesmiddelen bij de zeldzame ziekte van Fabry. Dat stuitte op veel maatschappelijk protest, en de maatregel is ongedaan gemaakt. De minister heeft vervolgens een geheime prijsafspraak gemaakt voor deze middelen.

Palivizumab (Synagis) tegen het respiratoir syncytieel virus
Kosten: 15 miljoen euro
Oplossing: zelf namaken
Het patent van deze dure biological verloopt dit jaar. Er zijn geen goedkope generieken op de markt, waar bijvoorbeeld armere landen van kunnen profiteren. De Universiteit Utrecht heeft de kennis in huis om het middel na te maken, en wil die delen met andere landen. De universiteit liet zien dat het principe mogelijk was en maakte zelf een eigen versie van Alglucosidase alfa (Myozyme). Het hiervoor opgerichte ‘Utrecht Centre of Excellence for Affordable Biotherapeutics’, zal haar kennis voor palivizumab overdragen aan private partijen, die de middelen vervolgens zullen produceren onder auspiciën van de WHO.

Abirateron (Zytiga) bij prostaatkanker
Kosten: 9 miljoen euro per jaar
Oplossing: maximale betaalde behandelduur
Fabrikant Janssen werkt op dit moment aan afspraken met ziekenhuizen over abirateron over een gemaximeerde betaalde behandelduur. Als een arts abirateron voorschrijft bij een patiënt met prostaatkanker, dan betaalt het ziekenhuis het middel voor een vastgestelde periode. Is het middel daarna nog steeds nodig voor die patiënt, dan stelt Janssen de abirateron gratis beschikbaar voor de patiënt.

Alle genoemde kosten zijn afkomstig uit rapporten van de Nederlandse Zorgautoriteit, de GIP-databank en de Nederlandse Zorgautoriteit.

De Volkskrant: KWF Kankerbestrijding: rem op te dure kankermedicijnen

Meer in Medisch Contact: