De wereld op zijn kop

De Zorgverzekeringswet is nu bijna drie maanden in werking. Voor welk probleem was die wet ook alweer een oplossing? Ik vraag het mij nog steeds af. Een gezondheidszorg die door concurrentie beter en goedkoper moest worden, meen ik mij te herinneren. Dát was het doel. Maar zijn we door die wet nou dichter bij dat doel gekomen? Waren we inmiddels zónder die wet - door  bijvoorbeeld benchmarking tussen samenwerkende ziekenhuizen (zie blz. 442), door logistieke en pragmatische verbeteringen binnen de gezondheidszorg (zie blz. 439), door voorbeeldstellende best practices en Sneller Beter-projecten - niet allang bezig met een betere en betaalbare zorg? Waren de meeste wachtlijsten niet vóór 1 januari 2006 al verdwenen?

Pas de laatste maanden is de Zorgverzekeringswet op stoom gekomen. Een geslaagde megaoperatie, beweren verandermanagers. De effecten worden beetje bij beetje zichtbaar. Bijna 70 miljoen euro is naar reclamebureaus gegaan, 6 miljoen mensen hebben een zorgtoeslag ontvangen en een kwart van de verzekerden heeft nu een verzekeringspasje met een ander logo dan voorheen. Honderden personeelsleden worden bij inhoudelijk niet de slechtste zorgverzekeraars ontslagen en bij financieel vettere collega’s weer aangenomen. Veel geschuif dus. Grosso modo leveren alle verzekeraars hetzelfde pakket aan zorg. Ze hebben immers met dezelfde dokters en ziekenhuizen een overeenkomst afgesloten. En nog steeds maakt de grootste verzekeraar in de regio de afspraken voor zijn ‘concullega’s’.

Inmiddels zijn met name huisartsen gigantisch veel tijd kwijt met het uitzoeken  en het invoeren van de gegevens van hun nog steeds switchende patiënten. En of ze er ooit hun verdiende loon voor zullen krijgen? Ze raken gefrustreerd door het gedoe rond het declareren. Als dank voor hun inspanning krijgen ze  - als ze zich erover beklagen - de wind van voren uit Den Haag én Zeist. Gezondheidszorg is verworden tot een administratief en financieel proces, waarop terecht (zie de bijdrage van Henk Maassen op blz. 436) de kritiek aanzwelt. Het ‘secundaire proces’ van weleer, de personen en diensten die uw werk faciliteren, manifesteert zich steeds meer als ‘primair proces’ in de zorg. De wereld op zijn kop. Hopelijk dat ondanks de invoering van de Zorg­verzekeringswet úw medische hulpverlening goed, zinnig en zuinig blijft.

Ben V.M. Crul