Professie versus professie

Het was, schreef Medisch Contact, op zijn minst een omstreden uitspraak: op 6 juli 2004 oordeelde het Regionaal Tuchtcollege Den Haag dat de algehele verantwoordelijkheid voor een operatie bij de operateur ligt. Ergo, de operateur is ook verantwoordelijk voor de anesthesie en de keuze van de anesthesievorm en dus aansprakelijk als daar iets (grondig) misgaat. Veel onrust was het gevolg, onrust waaraandit blad ook ruimschoots aandacht besteedde (zie: MC 2005/3: 96 en MC 2005/39: 1548). In een tweede uitspraak, van 17 november 2005, oordeelde het Centraal Tuchtcollege op soortgelijke wijze ineen soortgelijk geval. Volgens het college begint de verantwoordelijkheid van de operateur niet bij de drempel van de OK, maar strekt zij zich ‘in de zin van algehele verantwoordelijkheid’ uit over alles wat zich in en rondom de OK afspeelt en heeft ze daarbij betrekking op alles wat relevantie heeft of kan hebben voor hetgeen tijdens de operatie gebeurt (of niet gebeurt). De discussie over deze uitspraken is van bijzondere betekenis, nu bijna elk ziekenhuis een polikliniek heeft waar preoperatief onderzoek plaatsvindt, hetgeen altijd onder leiding van anesthesiologen gebeurt.

Voldoende reden voor een aantal Maastrichtse en Utrechtse anesthesiologen en gezondheidsjuristen om in het boek Samenwerken op het scherp van de snede (ondertitel: Over de verantwoordelijkheden van de snijdend specialist en de anesthesioloog bij een operatieve behandeling) een precies overzicht te geven van de jurisprudentie in binnen- en buitenland aangaande dit vraagstuk. Ze laten zich onder meer inspireren door Duits recht, zonder dat overigens klakkeloos te volgen.

De auteurs kijken met een kritisch oog naar de uitspraken van beide tuchtcolleges en leggen minutieus de juridische verhoudingentussen samenwerkende specialisten bloot, met inachtneming van zowel de civielrechtelijke als de tuchtrechtelijke aspecten.

Belangrijke stellingname van de auteurs in dit nuttige boekje - waarvan je zeker gezien de recente commotie mag zeggen dat het een leemte vult - is dat iedere medehandelende specialist verantwoordelijk ‘en bij toerekenbare tekortkomingen aansprakelijk’ is voor zijn eigen verrichtingen, ‘zowel die op medisch-technisch gebied als die in het kader van zijn informatie- en documentatieverplichtingen jegens de patiënt’. Van aansprakelijkheid voor tekortkomingen van één of meer van de medebehandelende specialisten kan alleen sprake zijn als er aanleiding is om in concrete gevallen aan de bekwaamheid van deze collega(’s)

te twijfelen. Om aan een dergelijke aansprakelijkheid te ontkomen, is tijdige controle en/of overleg noodzakelijk.

Het boek besluit met een proeve van een (misschien in de toekomst wel onmisbaar) protocol waarop onderlinge afspraken tussen medebehandelaars op zouden kunnen worden gebaseerd.

M.M. ten Hoopen, J.T.A. Knape, F.C.B. van Wijmen en M. van Kleef, Samenwerken op het scherp van de snede, Uitgave Universiteit

Maastricht/AZM, 112 blz., 15 euro (te verkrijgen via de secretaresse van prof. Van Kleef, e-mail:

Hgiel@sane.azm.nl

).