‘Geen fraude bij declareren van DBC’s’ (2)

Sinds ‘marktwerking’ zo in zwang is, zijn negatieve uitingen over zorgprofessionals toegenomen in Nederland (MC 25/2006: 1021). Het belasteren (‘Fraude door medisch specia­listen’), intimideren (materiële controles, viervoudige visita­ties, richtlijnen afdwingen, omvangrijke enquêtes door de inspectie) en declasseren van artsen (titelverbod na pensionering), is in het belang van de verzekeraars. De geïntimideerden, belasterden en gedeclasseerden kunnen vervolgens voor een lagere prijs worden ‘ingekocht’. De suggestie van fraude door medisch specialisten is een uiting van oer-Hollandse handelszin: voor je de gewenste tweedehands auto koopt, eerst de tekortkomingen benadrukken.

In de geestelijke gezondheidszorg is de ethische situatie dramatisch. Hart van het werk is immers mensen helpen in vertrouwen en met behoud van privacy. Deze dienst (geen product) met een algemeen maatschappelijk belang, moet zonder winstbejag toegankelijk zijn voor iedereen. Dat is beschaving. Nu wordt echter een ‘markt’ geopend, niet zozeer voor de ‘zorgconsument’, maar voor het verzekerings-industrieel-complex: verdienen aan zorg, onder het mom van kostenbeheersing. In de psychiatrie zijn behandelaars inmiddels verplicht te werken met een soort kookboek met hapsnap therapierecepten: eenheidsworst (DBC en DSM-IV). Privégegevens van patiënten moeten digitaal en niet-geanonimiseerd worden opgestuurd: aantasting van beroepsgeheim en vertrouwensrelatie. En als toetje: vergiftigen van werkvreugde met bureaucratie en murw maken met regels en beleidsstukken. Misverstand is dat deze onwenselijke ontwikkelingen met vrijwillige medewerking van de beroepsgroep hebben plaatsgevonden. Het inkomen van vrijgevestigde psychiaters bijvoorbeeld werd echter ineens met ongeveer 40 procent gekort, wat kon worden ‘terugverdiend’ door gehoor te geven aan dwingende voorstellen. Ziehier de manipulatie van ‘medewerking’.

Wat maakt toch dat de heilsleer van de marktwerking en het monster van commercialiteit zo moeilijk te stoppen zijn? Misschien zijn betrokkenen er zich

onvoldoende van bewust dat zij hun stem nu moeten laten horen. Als genoeg professionals zich verenigen, kan de dehumaniserende marktwerking en commercialisering een halt worden toegeroepen. Beter ten halve gekeerd, dan ten hele gedwaald.

Culemborg, juli 2006

Maarten van Rossum, psychiater/psychotherapeut, Vereniging De Vrije Professional