LHV-voorzitter: SOS Arts: panacee of overbodig?

Ik neem u mee naar een klein toneelstukje in een denkbeeldige toekomst. Het is een willekeurige zondagmiddag rond een uur of zes. Mevrouw Jansen heeft al de hele dag pijn in haar schouder en het wordt steeds erger. Ze vraagt haar man de huisartsenpost te bellen. Je ziet meneer Jansen denken: eerst bellen en alles uitleggen en dan door de regen naar de huisartsenpost. En om 7 uur begint het voetballen. Al snel volgt zijn antwoord: ‘Weet je wat jij moet doen? Gewoon die SOS-jongens even bellen. Het kost even wat, maar ze komen meteen. Het telefoonnummer ligt naast de folder van de pizzakoerier.’

Is dit een komische sketch voor twee personen? Niet als het aan SOS Arts ligt. Die organisatie introduceert vanaf 1 september de Nederlandse versie van de Franse SOS Médecins. Met argumenten dat huisartsen en huisartsenposten steeds slechter bereikbaar zijn en nauwelijks meer visites willen afleggen, zet men een landelijk dekkend netwerk van artsen op. Bel een centraal telefoonnummer en er komt direct een arts langs. Prachtig, denkt u misschien, marktwerking in de zorg kan niet ver genoeg gaan. Een patiënt die een visite van een arts wil, heeft daar gewoon recht op.

Ik plaats hier enige kanttekeningen bij. In de eerste plaats bestaat er in Nederland huisartsenzorg die 7x24 uur beschikbaar is voor hulpvragen. Het is voor de patiënt alleen maar verwarrend als er daarnaast nóg een systeem komt. Wanneer bel je nu wie en wie moet je dan weer bellen bij echte spoed? Deze onduidelijkheid versterkt in mijn ogen de aanzuigende werking van de SEH-afdelingen in ziekenhuizen. En huisartsen en ziekenhuizen zijn het er, getuige de NOVA-uitzending van 20 februari, over eens dat dit al te veel gebeurt.

Natuurlijk moet er iets gebeuren als in de praktijk blijkt dat huisartsen niet altijd even snel bereikbaar zijn of als een huisartsenpost voor een deel van de patiënten wel erg ver weg is. Maar die oplossingen moet je binnen de bestaande structuur vinden en niet door er een nieuwe structuur naast te leggen.

Daarnaast kan de zorg die SOS Arts wil leveren, niet tippen aan de zorg die de huisarts nu levert. Het wordt zorg zonder achtergrondinformatie uit het medisch dossier, zonder kennis over medicatiegebruik en bijwerkingen en zonder inzicht in de leefsituatie van de patiënt. Allemaal informatie die in sterk toenemende mate ook op huisartsenposten voorhanden is. Ik zie het gevolg al: de patiënt krijgt te horen de volgende dag toch maar even naar de eigen huisarts te gaan of wordt bij gebrek aan gegevens direct naar het ziekenhuis verwezen. Tel uit je winst.

Over winst gesproken, de patiënt moet gewoon extra geld neertellen voor deze dienst. Verzekeraars vergoeden deze vorm van zorg op dit moment niet, waardoor patiënten vooralsnog de hoofdprijs ervoor moeten betalen. Maar zelfs als de verzekeraar zou vergoeden, dan claimt SOS Arts nog een eigen bijdrage. En daar waren patiënten, huisartsen en politiek Den Haag het toch al jaren over eens: geen financiële drempel voor de huisartsenzorg.

U begrijpt dat ik een uitnodiging om de lancering van dit initiatief bij te wonen, heb afgeslagen. Dat heeft mij er tenminste voor behoed te moeten luisteren (Telegraaf 20-02-’08) naar daar te berde gebrachte onzin dat huisartsen zich gedragen als ambtenaren die slechts om vijf uur naar huis willen en procedures belangrijker vinden dan de gezondheid van hun patiënten. En ik denk dat de professioneel opgeleide assistenten in huisartsenposten het als een belediging hebben ervaren om te worden weggezet als receptionisten zonder medische opleiding, die patiënten afpoeieren met het advies maar een beker warme melk te nemen.

Er komen heel veel mooie dingen uit Frankrijk, maar daar schaar ik dit initiatief niet onder.

Steven van Eijck, voorzitter LHV