Andermans veren

Om marktwerking optimaal te laten functioneren, is de overheid in de zorg terughoudend met reguleren. Omdat in een open markt ook het beschermen van beroepen marktbeperkend kan zijn, heeft voormalig minister Hoogervorst afgezien van het opnemen van het beroep klinisch chemicus in het BIG-register.

Het niet-beschermen van dit beroep biedt vervolgens echter ook ruimte aan ondernemers die laboratoriumtesten zonder de professionele ondersteuning van de klinisch chemicus aanbieden. Dat doet bijvoorbeeld een zelfstandig behandelcentrum (ZBC) voor cardiologie in Amsterdam, waar men er prat op gaat alle diagnostiek per ommegaande uit te voeren en te bespreken met de cliënt. De laboratoriumdiagnostiek die hiervoor wordt ingezet, geschiedt weliswaar op valide apparatuur, maar het professionele netwerk van validatie, confirmatie en autorisatie, en waar nodig consultatie, ontbreekt volledig. Hierdoor is de betrouwbaarheid van de uitslagen niet gegarandeerd en is de patiëntveiligheid in het geding.

Zo ontstaat concurrentie tussen ziekenhuizen en een ZBC, waarbij de laatste koketteert met iets dat men niet heeft: impliciete laboratoriumkwaliteit. Laat duidelijk zijn dat ik niet pleit tegen snelle decentrale laboratoriumzorg. Mijn zorg betreft slechts de aan het oppervlak onzichtbare kwaliteitsverschillen die tot valse concurrentie leiden. ZBC’s kunnen gelijke laboratoriumkwaliteit leveren als ze de professionaliteit van klinisch chemici inroepen en door hen laten organiseren wat er moet gebeuren om kwaliteit vanzelfsprekend te maken. Omdat dit geld kost, wordt hierdoor niet alleen de kwaliteit beter, maar ook de concurrentie eerlijker.

Ik waarschuw ziekenhuisdirecties en medisch specialisten werkzaam in ziekenhuizen voor oneerlijke en potentieel gevaarlijke concurrentie door ZBC’s zonder professionele ondersteuning door laboratoriumspecialisten. Ook waarschuw ik de minister voor diagnostische kwakzalverij en doe een beroep op zijn inzicht voor de nuance dat enerzijds regels weliswaar de marktwerking niet bevorderen, maar dat anderzijds gebrek hieraan een eerlijke markt bederft.

Capelle aan den IJssel, november 2008

dr. Marc H.M. Thelen, klinisch chemicus