Rookverbod

Operaties in dagverpleging waren enkele jaren geleden niet vanzelfsprekend en anesthesiologen hielden nog geen preoperatief spreekuur. Als je klaar was met de OK-programma’s ging je het huis in om de patiënten te zien voor de volgende dag. Mijn patiënte was een jonge vrouw die een operatie aan haar knie zou ondergaan.

Ze rookte fors en had astma. Een goede reden voor spinale anesthesie in plaats van algeheel, vond ik. Maar het lukte me niet om haar daarvan te overtuigen. Ze moest en zou ‘helemaal weg’. Uiteindelijk ging ik akkoord. De operatie verliep vlot, het uitleiden echter niet. De patiënte kreeg een daverend bronchospasme dat pas na heel veel moeite was op te heffen.

Het duurde enige tijd voordat de stress weer uit mijn lijf ging. Door mijn hoofd speelden gedachten als ‘bij een spinale anesthesie was deze ellende niet opgetreden’ en ‘was ze maar ruim tevoren gestopt met roken’. Ik werd boos op mezelf, op de situatie en op de patiënte. Bij de postoperatieve voorschriften schreef ik: zes weken niet roken.

Enkele weken later belde het patiëntenservicebureau. Toen ik het dossier weer zag, realiseerde ik me dat ik over de schreef was gegaan. Voorschriften die zijn gebaseerd op kwaadheid, kunnen natuurlijk niet. Ik zag mezelf het voorval al aan de tuchtrechter uitleggen. Ik kon niet anders dan mijn overwegingen eerlijk opbiechten en mijn excuses aanbieden.

Tot mijn verbazing reageerde ze vriendelijk en opgelucht. Eenmaal terug op de verpleegafdeling wilde ze een sigaret wilde opsteken. Maar een verpleegkundige hield haar tegen: bij de narcose waren pulmonale complicaties voorgevallen en bij de postoperatieve voorschriften stond een duidelijk rookverbod. De orthopeed, die de volgende dag zou langskomen, zou het vast kunnen uitleggen. De orthopeed wist het echter ook niet precies, maar vertelde wel dat er een ernstig probleem was geweest. En bovendien – de anesthesioloog schrijft niet zomaar wat op.

De patiënte ging naar huis, maar bleef ongerust. Ze durfde geen sigaret meer aan te raken. Op aanraden van een kennis had ze naar het patiëntenservicebureau gebeld. Mijn uitleg stelde haar gerust en bij het afscheid nemen bedankte ze me hartelijk: het was haar eindelijk gelukt om te stoppen met roken.

Bart van Wijck, anesthesioloog

Alle lezersbijdragen bij de Het imago van de dokter