Laatste nieuws
Chris van Tellingen
4 minuten leestijd

Onderscheid in het ziekenhuis

Plaats een reactie

Voor chronisch zieken geen DBC's maar abonnementstarief

Zorg voor chronisch zieken verschilt hemelsbreed van die voor patiënten met kortdurende aandoeningen. De invoering van een centraal en jaarlijks vastgesteld abonnementstarief zou daaraan recht doen.

Toen het nieuwe kabinet aantrad, was het iedereen duidelijk dat de economische tegenwind al te hooggespannen verwachtingen van nieuw beleid omver zou blazen nog voordat iemand het woord 'vernieuwing' in de mond kon nemen. Vernieuwing? Zeker, maar door de voortdurende bezuiniging is verbetering (bijvoorbeeld van zorg) vrijwel uitgesloten. Het motto 'Meedoen, meer werk en minder regels' oogst in de zorgsector weinig applaus want de medicus is murw en apathisch, een laisser faire-attitude heeft zich van hem meester gemaakt.


De gezondheidszorg is de afgelopen vijfentwintig jaar sterk veranderd. Dat hangt samen met ontwikkelingen in onze maatschappij die steeds complexer en gehaaster wordt en waarin minder aandacht voor elkaar is. De medisch specialist functioneert in een geïntegreerd medisch-specialistisch bedrijf waar de diagnose-behandeling-combinatie (DBC) de zorg faciliteert, controleert en zo mogelijk dirigeert. Zijn uurtarief is onderwerp van onderhandeling en wordt zo aan de tucht van de markt onderworpen. Hierbij voeren de zorgverzekeraars de regie, zodat zij meer invloed krijgen op de vraag naar zorg. Gevreesd moet worden dat de 'eindredactie' in Den Haag zich vooral laat


leiden door het kostenplaatje. Meer discussie over matiging van het specialistenhonorarium en efficiencykorting ligt in het verschiet en zal een wissel trekken op de onderlinge verhoudingen. Onzekerheid blijft troef en een te grote nadruk op de materiële aspecten van ons beroep zal zijn tol blijven eisen.

Foto: Frank Muller

Holistische benadering


Van nature verschillen de benadering, behandeling en financiering van chronische aandoeningen van die van kortlopende medische problemen. Bij die laatste zijn kwaliteit van technisch handelen en serviceaspecten het belangrijkst terwijl chronisch zieken vooral belang hechten aan de kwaliteit van hun relatie met hun arts en verpleegkundige.


DBC's en marktwerking kunnen zonder kwaliteitsverlies worden toegepast op bijvoorbeeld chirurgische ingrepen, dotterprocedures en kortlopende behandelingen bij acute problemen als infecties of een hartinfarct. In deze gevallen wil de patiënt vooral een snelle aanpak van zijn hulpvraag. Voor chronisch zieken is de situatie anders. Als diagnose en prognose vaststaan, zijn bij deze patiënten begeleiding en aandacht voor details veel belangrijker dan de voortdurende beschikbaarheid en toegankelijkheid van hoogwaardige technologie. Chronisch zieken hebben behoefte aan een holistische benadering met aandacht voor woon- en leefsituatie waarbij een dicht netwerk van poliklinische voorzieningen in de nabije omgeving met laagdrempelige specialistische zorg ideaal zou zijn.

 

Verkwanseld


In deze tijd van bezuinigingen lijkt marktwerking vaak de oplossing van budgettaire problemen. Het goede uit het verleden wordt verkwanseld, en solidariteit en betrokkenheid - waar chronisch zieken juist veel behoefte aan hebben - worden ingewisseld voor functionaliteit en doelmatigheid. Het geïntegreerd medisch-specialistisch bedrijf wordt beoordeeld op z'n productiecijfers. Een arts die een slecht-nieuwsgesprek voert, een condoleancebrief schrijft of nabestaanden begeleidt, is inefficiënt en kan worden aangesproken op achterblijvende productiecijfers.


De drang tot meer productiviteit en kostenbesparing maakt de weg vrij voor hbo-dokters en nurse practitioners, die de bulk van het werk moeten opknappen. Dat leidt onvermijdelijk tot protocollengeneeskunde en een vorm van evidence-based handelen die weinig ruimte laat voor eigen inbreng, gezond verstand en intuïtie. Chronisch zieken hebben behoefte aan een helpend gesprek waarin zelfredzaamheid en acceptatie worden gestimuleerd. Het leren omgaan met beperkingen en de daarmee samenhangende rouwverwerking kosten tijd. Marktgericht denken is niet het antwoord op deze uitdagingen en te verwachten problemen in een toekomst waarin respect, begrip en medemenselijkheid centraal moeten blijven staan. Een ongewenste tweedeling in de zorg is dan niet te voorkomen.

Loon naar werken


Daarom dienen we bij de bekostiging van chronische aandoeningen de marktwerking los te laten en uit te gaan van een centraal en jaarlijks vastgesteld en niet onderhandelbaar abonnementstarief (een vast tarief per patiënt per jaar) naast een verder te ontwikkelen DBC-systeem voor kortlopende problemen, innovaties et cetera.


Als een dokter niet voortdurend hoeft te steggelen over prijs en productie, zal zijn motivatie toenemen. De garantie van zorg vermindert de bureaucratie en beperkt de beheerskosten terwijl de individuele hulpverlener meer kan inspelen op de werkelijke individuele behoefte, waardoor 'uitval' bij patiënt en hulpverlener zal afnemen.


Een abonnementenstructuur laat ook ruimte voor een rechtvaardiger inkomenspolitiek. Combinatie met de marktwerking van de DBC zorgt dan voor de noodzakelijke dynamiek en incentives waardoor innovatie en efficiency worden gestimuleerd en een marktconforme passende beloning krijgen. Degenen die ondernemend zijn ingesteld krijgen lucht, de meer filosofisch ingestelden krijgen de nodige rust, en allen krijgen loon naar werken!


Als het abonnementstarief ook wordt toegepast op de farmaceutische dienstverlening is een bonusstructuur overbodig; logische gevolgen zijn werkelijke invloed op de geneesmiddelenprijs, de grootste kostenpost bij chronisch zieken, en uniformiteit. Het spreekt voor zich dat de hoogte van het abonnementstarief recht moet doen aan het tijdsbeslag en de huidige ontwikkelingen in de beloningsstructuur. Alleen dan krijgt idealisme een nieuwe kans en krijgt de arts de plaats die hem toekomt.

Uitdaging


De mate van beschaving van een land blijkt ook uit de wijze waarop men omgaat met zwakkeren zoals chronisch zieken. In het algemeen zijn politici gewend om de (veranderende) omstandigheden naar eigen denken te vormen in plaats van andersom. De uitdaging ligt in het formuleren van een visie op de toekomst, waarbij niet alleen bezuinigingsdrift prevaleert maar waarbij ook ruimte wordt geboden aan goede en toegankelijke zorg.


Ondanks een noodzakelijke bedrijfsmatige aanpak, is een ziekenhuis geen bedrijf, een patiënt geen product en een dokter geen manager. Ieder heeft zijn eigen verlangen, maar niet allen wensen hetzelfde. Vooral op de zorgproblematiek is dit van toepassing. Alleen daarom al zijn onderscheid en differentiatie voorwaarden zonder welke een dreigende tweedeling in de zorg niet is af te wenden.

C. van Tellingen,
cardioloog, Ziekenhuis Franciscus, Roosendaal

Correspondentieadres: C. van Tellingen, Duke Ellingtonlaan 23, 4702 KG Roosendaal

zorgverzekeraars marktwerking in de zorg diagnose behandeling combinatie (dbc)
Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
  • Er zijn nog geen reacties
 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.