Compleet overzicht biomarkers

De hedendaagse geneeskunde richt zich vooral op het beter maken van zieke mensen. De schade is dan al aangericht en de behandelaar probeert zo goed als mogelijk de aandoening te genezen. Radiologe Olga Golubnitschaja vindt dat de geneeskunde zich veel meer moet gaan richten op voorspellende diagnostiek. En dus op preventief ingrijpen nog voordat iemand klachten krijgt. Behandeling en leefstijladviezen moeten bovendien zijn afgestemd op het individu: maatwerk dus.

Centraal bij deze ‘nieuwe geneeskunde’ staan de biomarkers als indicatoren voor ziektes. De Oekraïense Golubnitschaja is hoofd van de afdeling Moleculaire en Experimentele Radiologie van de Universiteit van Bonn. Zij geeft in haar boek Predictive Diagnostics and Personalized Treatment – Dream or Reality een compleet overzicht van de huidige stand van zaken op dit gebied. Ze deed dat niet alleen. Maar liefst zestig experts, onder wie artsen, biochemici, medisch ingenieurs, farmacologen en verzekeringsdeskundigen uit zestien verschillende landen, leverden een bijdrage aan dit lijvige boekwerk.

De verwachting is dat mede dankzij het screenen van gezonde personen op de aanwezigheid van specifieke biomarkers, de kwaliteit van leven en de levensduur van mensen in het algemeen zullen toenemen. Eén van de bijdragen is van de Nederlandse biochemicus Theo Luider, hoofd van de laboratoria voor neuro-oncologie van de afdeling Neurologie van het Erasmus MC.

Hij gaat in op biomarkers voor multiple sclerose, die het mogelijk maken het ziektebeloop te voorspellen en de behandeling gerichter in te zetten. Ook andere veelvoorkomende ziektes en hun moleculaire kenmerken komen in het boek aan bod, zoals borstkanker, de ziekte van Alzheimer, de ziekte van Parkinson, glaucoom en diabetes mellitus. Kostenaspecten en de rol van zorgverzekeraars worden daarbij niet vergeten. John Ekkelboom, journalist