Neurologie van de schoonheid

Naarmate de geneeskunde zich meer identificeert met medische wetenschap en zich beperkt tot datgene wat meetbaar en kwantificeerbaar is, wordt veel van waarde voor de vorming en ontplooiing van artsen als overbodige ballast overboord geworpen. Hiertoe behoren ook literatuur en kunst. De waarde van deze dragers van menselijke emotie voor het ontwikkelen van een bepaalde sensibiliteit lijkt steeds meer onderschat te worden. Daarom prikkelt het boek Neuroaesthetics alleen al vanwege de titel, die juist een brug slaat tussen wetenschap en (de leer van de) schoonheid.

Neuro-esthetiek richt zich op de neurobiologische wortels van de schoonheid(sbeleving). De interesse voor dit onderzoeksgebied ontstond al in de 18de eeuw en in 1894 publiceerde Henry Rutgers Marshall (1852-1927) een essay met de curieuze titel Pain, Pleasure and Aesthetics (gratis te downloaden op www.archive.org). De relatie met pijn brengt de esthetica al dichter bij de medische wetenschap. Het besef dat schoonheid – een begrip dat zich niet beperkt tot kunst – begint met een zintuiglijke ervaring en uitmondt in een gevoel, maakt duidelijk dat een groot deel van ons zenuwstelsel hierbij betrokken is.

Neuroaesthetics bundelt bijdragen van negentien auteurs met een zeer uiteenlopende achtergrond, van neuroloog tot componist. De verscheidenheid in visies en benaderingen maakte het hen lastig om inhoudelijk tot een rode lijn te komen. Neuroaesthetics is dan ook geen leerboek, maar het enthousiasme van menige auteur werkt zeer aanstekelijk en stimuleert tot verdieping. Bijzonder is het feit dat aparte hoofdstukken worden gewijd aan (onderdelen van de) beeldende kunst, muziek, literatuur en film. Ignace Schretlen, arts/publicist

• Rubriek Scoop