‘Openbaarmaking beïnvloedt tuchtrechter’
1 reactieAls alle uitspraken van het tuchtcollege met naam en toenaam openbaar worden gemaakt, zullen tuchtrechters minder vaak maatregelen opleggen. Dat zegt Herman Hermans, voorzitter van het Regionaal Tuchtcolllege voor de Gezondheidszorg voor Groningen, Friesland en Drenthe en voorzitter van de Raad voor de Tuchtrechtspraak van de KNMG.
Een meerderheid van de Tweede Kamer staat achter plannen om alle tuchtrechtelijke uitspraken te publiceren, ook waarschuwingen en berispingen. ‘Tuchtrechters zullen zich daardoor afvragen of ze de persoon in kwestie wel een maatregel moeten opleggen’, zegt Hermans, ‘of ze niet kunnen volstaan met gegrondverklaring van de klacht, omdat het gevolg van de maatregel voor de betrokkene veel te schadelijk is. Ik voorspel dat dat op grote schaal zal gebeuren. Ook in geval waar we nu een waarschuwing wel op zijn plaats zouden vinden, maar waarbij de rechters het neveneffect daarvan niet voor hun rekening willen nemen.’
De openbaarmaking zal een effect hebben dat veel verder reikt dan het doel van het tuchtrecht, zegt Hermans. ‘Dat is namelijk het bewaken van de kwaliteit van de gezondheidszorg. Het openbaar maken van uitspraken werkt ook als strafoefening. Bedenk daarbij dat in het strafrecht het openbaar maken van een uitspraak een aparte, bijkomende straf is, waar de rechter over beslist. En dan wordt in het tuchtrecht, dat een veel minder ingrijpend rechtsgebied is, wel een heel ingrijpende nevensanctie opgenomen, die niet alleen in bijzondere gevallen wordt opgelegd, maar voor iedereen geldt.’
Tot op heden worden de zwaarste maatregelen (schorsing, verbod of beperking van beroepsuitoefening) in het BIG-register gemeld. De overige maatregelen (waarschuwing, berisping of geldboete) staan daar niet in. Hermans: ‘Daar is het publiek ook niet mee gediend, want deze maatregelen zeggen niet veel over het gehele functioneren van de persoon in kwestie. Dat is wel de veronderstelling die van openbaarmaking uitgaat: dat de patiënt in het BIG-register kan opzoeken of een arts wel of niet goed is. Maar het is een misleidend instrument, een typische vorm van symboolwetgeving.’
Het is nu al zo dat een waarschuwing als een straf wordt ervaren, terwijl het tuchtrecht pas over een bestraffing spreekt vanaf de berisping. Een waarschuwing houdt in dat er professioneel iets niet in orde was, maar dat er niets laakbaars is gedaan. Denk daarbij aan een differentiaal diagnose waar iets in mist. Hermans: ‘Dat is niet per se laakbaar, dat kan een professionele fout zijn. Daar wordt nu een waarschuwing voor opgelegd, maar dat wordt wel als straf gevoeld. Terwijl dat eigenlijk niet terecht is. Laten we dat dan niet nog eens zwaarder maken dan het al is.’
Ook de KNMG maakt bezwaar tegen openbaarmaking van alle tuchtmaatregelen. Volgende week stuurt de KNMG een brief naar Tweede Kamerleden waarin de bezwaren uiteen worden gezet.
Sophie Broersen
Eerdere bericht over dit onderwerp: Tuchtmaatregelen openbaar
Arie Kruseman, voorzitter van de KNMG, over dit onderwerp: Laat waarschuwingen buiten het BIG-register
- Meer nieuws
Dr. W.A. Veenhoven, internist n.p.
, Bloemendaal
In twee recente commentaren in MC (65 nr 41 p.2110 en nr 43 p.2236) wordt het voornemen tot indienen bij de Tweede Kamer van een amendement op de Wet BIG besproken, dat tot doel heeft alle maatregelen opgelegd door tuchtrechters openbaar te maken. Di...t zou ook publicatie van deze maatregelen op internet gaan betekenen. Terecht stellen de collega’s Nieuwenhuizen Kruseman (KNMG) en Crul (MC) en de juristen Legemaate (hoogleraar AMC) en Hermans (Raad voor de Tuchtrechtspraak KNMG) dat deze verandering voor het medisch tuchtrecht het doel van kwaliteitsbewaking voorbij schiet en daarmee nadelig en ongewenst is. Hermans stelt dit nog eens uitvoeriger in de rubriek Opinie in de NRC (29 oktober 2010). De informatie is alleen relevant om na te gaan of aan de arts een beroepsbeperkende maatregel is opgelegd. Bij lichtere maatregelen zoals waarschuwing of berisping is dit niet het geval. De beroepsuitoefening van arts en vakgroep kunnen dan worden gestoord door negatieve publiciteit. De tuchtrechter zou kunnen anticiperen door minder maatregelen op te leggen, ook bij gegrondverklaring van de klacht.
In de ontstane discussie neemt de maatregel van waarschuwing een centrale plaats in. Taalkundig is een waarschuwing aan aanmaning om iets beter te doen, maar de Wet BIG definieert het als een maatregel, in de ogen van artsen een vorm van bestraffing. De klagers daarentegen vinden het vaak onvoldoende recht doen aan hun klacht.
Ter wille van de duidelijkheid verdient het aanbeveling de waarschuwing een andere status te geven. In plaats van maatregel zou het een aanwijzing kunnen worden bij gegrondverklaring van klachten over lichte en incidentele overtredingen van de normen. De uitspraak “gegrondverklaring zonder het opleggen van een maatregel” waartoe de Tuchtcolleges de laatste jaren in sommige gevallen overgaan kan dan vervallen.