Laatste nieuws
Sjaak Nouwt
3 minuten leestijd
Federatienieuws

Wetgever scheurt al met 130 km/u door de EPD-wetgeving

Plaats een reactie

Column

Recentelijk werden drie gevallen van misbruik van patiëntgegevens bekend.

In juli 2009 bleek in een tuchtrechtprocedure dat een kno-arts zonder toestemming een patiëntendossier had geraadpleegd om de verjaardag van een patiënt te achterhalen. De arts kreeg daarvoor een waarschuwing. In december 2010 gaf dezelfde tuchtrechter ook een waarschuwing aan een psychiater die een psychiatrisch onderzoek verrichtte en zonder toestemming het patiëntendossier raadpleegde om het telefoonnummer en verzekeringsgegevens van de cliënt te achterhalen. In het derde geval ging het om een secretaresse bij een ggz-instelling die het patiëntendossier van een familielid had geraadpleegd om te verifiëren of deze zich wel liet behandelen. De rechtbank bevestigde in juni 2010 dat de instelling de secretaresse terecht op staande voet had ontslagen.

Wetsvoorstel
Dit zijn drie duidelijke voorbeelden van misbruik van patiëntendossiers. We kunnen het er denk ik allemaal wel over eens zijn dat dergelijke gedragingen niet geoorloofd zijn. Sinds oktober 2010 ligt er een wetsvoorstel bij de Tweede Kamer waarin maatregelen worden voorgesteld om ‘misbruik van het EPD’ harder aan te pakken. Het voorstel houdt onder meer in dat de strafrechter na een dergelijk misbruik beroepsbeoefenaren de bevoegdheid tot het uitoefenen van hun beroep mag ontzeggen. Dat mag als een beroepsbeoefenaar de geheimhoudingsplicht voor patiëntgegevens schendt of als die zich onrechtmatig toegang verschaft tot computerbestanden of dossiers met patiëntgegevens. Daarnaast krijgt de minister van VWS de bevoegdheid om aan een beroepsbeoefenaar een bestuurlijke boete op te leggen van maximaal 6700 euro. Op advies van de Raad van State kunnen deze maatregelen straks ook worden opgelegd bij misbruik van papieren (niet-elektronische) patiëntendossiers.

Maatregelen tuchtrechter
Momenteel kan de tuchtrechter al een doorhaling in het BIG-register als tuchtrechtelijke maatregel opleggen. Maar dat kan alleen voor beroepen die onder het tuchtrecht van de Wet BIG vallen, zoals artsen. De regering wil nu dat ook aan houders van een beschermde beroepstitel, zoals apothekersassistenten en diëtisten, een verbod op het uitoefenen van hun beroep kan worden opgelegd. Daarom stelt de regering voor dat de strafrechter een dergelijke straf kan opleggen aan de beroepen zoals bedoeld in artikel 3 en artikel 34 Wet BIG. Bij sollicitaties wordt in de toekomst dan een verklaring omtrent het gedrag (VOG) vereist. Die zou moeten verhinderen dat iemand die strafrechtelijk is veroordeeld wegens misbruik van een patiëntendossier opnieuw zijn/haar beroep kan uitoefenen. Hoe dan ook, het voorstel lijkt geen meerwaarde te hebben voor artsen en andere artikel 3 BIG-beroepen omdat de tuchtrechter hen nu al zo’n maatregel kan opleggen.

Duidelijke definitie
De KNMG heeft per brief aan de vaste Kamercommissie gereageerd op dit wetsvoorstel.1 Op zichzelf is er niets op tegen dat de wetgever de vertrouwelijke omgang met patiëntgegevens ook via het strafrecht handhaaft. Opzettelijke schending van een beroeps- of ambtsgeheim staat immers al sinds 1881 in het Wetboek van Strafrecht. Maar nu een specifiek onderdeel daarvan (‘misbruik van het EPD’) strafbaar wordt gesteld, is het wel van belang dat duidelijk is wat wel en niet onder ‘misbruik’ van het EPD wordt verstaan. Mag een zorgverlener een collega mee laten kijken voor advies? Mag een maat uit een maatschap een dossier inkijken als die zich zorgen maakt over de professionele kwaliteit van de behandelaar? Kan een arts ook uit diens beroep worden ontzet als de assistente zich ten onrechte toegang heeft verschaft tot het dossier?

De wetgever loopt aldus wel iets te snel van stapel. Het voorstel laat zich vergelijken met de maximumsnelheid voor motorvoertuigen. Die moet ook gehandhaafd worden (u weet wel: door middel van verkeersboetes). Maar dan moet wel duidelijk zijn wanneer en waar we 80, 100, 120 of 130 km/u mogen rijden.

De Tweede Kamer moet nog debatteren over het wetsvoorstel. Er is dus nog hoop op verbetering van het wetsvoorstel. Want uiteindelijk kan dit wetsvoorstel de algehele doelstellingen van de EPD-wet ondergraven als artsen uit vrees voor strafrechtelijke vervolging het EPD straks niet meer durven raadplegen.

Sjaak Nouwt, adviseur Gezondheidsrecht KNMG

Correspondentieadres: s.nouwt@fed.knmg.nl

Noot

1. Zie www.knmg.nl/epd: Wetsvoorstel tegen misbruik EPD moet concreter.

Beeld: Thinkstock
Beeld: Thinkstock
Federatienieuws KNMG EPD arts-patiëntrelatie
Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
  • Er zijn nog geen reacties
 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.