Dementen sterven door antipsychotica (3)

De tekst op de cover over het artikel ‘Dementen sterven door antipsychotica’ (MC 22/2011: 1368) vat samen dat vooral de omgeving hinder ervaart: ‘Lastige ouderen krijgen gevaarlijke pillen’. Maar hoe is het voor de betrokkene zelf? De foto geeft daar een indruk van. Niet bijster florissant.

Het probleemgedrag bij dementie is heel heterogeen. ‘De een gaat roepen, een ander maakt dingen kapot, en weer een ander gaat rondlopen. We zouden betere (genees)middelen willen hebben, maar die zijn er niet. De niet-farmacologische behandeling is daarom van groot belang.’

De heterogeniciteit geldt echter ook de aard en het stadium van de dementie. Hoewel dat vaak moeilijk is te zien, is dementie een aftakelingsziekte die mensen helaas overkomen is, waarbij situaties voorkomen die niet te behandelen zijn. Ook als is voldaan aan noodzakelijke voorwaarden van een goede omgeving, meer en hoger opgeleid personeel op de werkvloer, en een uitgebreide analyse van het probleemgedrag door de psycholoog. Het moet duidelijk zijn dat ook de niet-farmacologische
‘behandeling’ zijn grenzen heeft. Dit is al evenmin goed onderzocht.

Ervaren specialisten ouderengeneeskunde kennen de voorbeelden van mensen met repetitief roepgedrag (gillen) dat zelfs in de slaap nog kan doorgaan. Ik veronderstel wel dat eventuele lichamelijke oorzaken en psychiatrische aandoeningen als psychosen, delier en depressie, adequaat zijn opgespoord en behandeld. Echter, zoals bij terminale aandoeningen symptomen refractair kunnen worden, kan dit ook voorkomen bij gevorderde dementie. De psychosociale benadering zal dan consequent moeten worden toegepast, maar slechts beperkt of niet meer werken. Als we dat onderkennen, is een evenwichtiger inzicht mogelijk in de ‘lelijke geneeskunde’ en ‘arme(n) zorg’.

Overigens onderschrijf ik de oplossingen die in de samenvatting worden genoemd, waarin gepleit wordt voor meer (hoger) opgeleid personeel, en indien mogelijk het tijdig afbouwen van antipsychotica.

Berkel en Rodenrijs, juni 2011

J.W. Wijnia, specialist ouderengeneeskunde

Meer brieven