Jarenlang benzodiazepines voorschrijven
1 reactieHet geval van de huisarts die werd aangeklaagde vanwege het jarenlang afgeven van herhaalrecepten voor benzodiazepines, staat niet op zichzelf (MC 27/2011: 1722). Richtlijnen benadrukken dat benzodiazepines slechts kortdurend mogen worden voorgeschreven. Langdurig gebruik is echter een hardnekkig probleem. In mijn werk als ggz-arts bij ouderen was het eerder regel dan uitzondering dat patiënten deze middelen soms tientallen jaren kregen voorgeschreven. Omdat ouderen vaak een minder goede nier- en leverfunctie hebben, was er regelmatig sprake van overdosering, met name bij langwerkende middelen. Deze patiënten werden dan in een crisissituatie door de huisarts aangemeld met klachten van hevige onrust, slapeloosheid, agressie en soms zelfs dreigende suïcide.
Naast het feit dat langdurig benzodiazepinegebruik doorgaans geen adequate behandeling is, ook niet bij jongeren, kan het de diagnostiek vertroebelen. Benzodiazepines verminderen negatieve emoties als angst, onrust en verdriet, maar vervlakken ook positieve emoties zoals vreugde en plezier. Een chronisch gebruiker kan vanwege dit laatste (dat is een niet-gewenst effect van benzodiazepines, dat wel inherent is aan het normale werkingsmechanisme ervan) een depressieve indruk maken. Het is dan een kunstfout als deze pseudodepressie ook nog met antidepressiva behandeld wordt, terwijl afbouw van benzodiazepines prioriteit nummer één had moeten zijn.
Deze feiten pleiten voor het voortdurend kritisch bezien van het benzodiazepinegebruik. Bij de eerder genoemde klachten als angst, onrust, slapeloosheid, somberheid, maar ook impulsief en/of claimend gedrag (vooral bij ouderen), waarbij tevens sprake is van benzodiazepinegebruik, is het wenselijk eerst te starten met afbouw van de benzodiazepines. Negen van de tien maal verdwijnen de klachten als sneeuw voor de zon, al tijdens het afbouwtraject. Is dat niet het geval, dan kan daarna (zo nodig) een adequate behandeling volgen zoals hulp bij rouwverwerking of behandeling van een angststoornis of depressie.
Dieren, juli 2011
M.J.H. Weel-Schmeits, ggz-arts niet-praktiserend
- Meer brieven
M. van der Zon
Psychiater, LEIDEN
Volstrekt mee eens en een blijvend punt van aandacht voor ons allen. Vooral verslavingsgedrag wordt bij ouderen naar mijn idee minder vaak onderkend.