Henk en Ingrid kunnen het zuur krijgen

Beleid minister leidt tot dodelijke risico’s en meerkosten

Henk en Ingrid zullen het zuur krijgen, als het aan minister Edith Schippers ligt. Haar voorstel om maagzuurremmers voor niet-chronische patiënten uit het verzekerde pakket te halen, heeft gevaarlijke gevolgen voor de ‘gewone Nederlanders’ die dit gedoogkabinet juist zegt te beschermen.

Maagzuurremmer worden vaak als maagbescherming voorgeschreven naast een ander geneesmiddel. In richtlijnen wordt aanbevolen om alle gebruikers van NSAID’s,  acetylsalicylzuur of clopidogrel die een extra risicofactor hebben (ouder dan 60 jaar, maagproblemen, gebruik van orale antistollingsmiddelen) maagbescherming te geven. Dat zijn meer dan een miljoen Nederlanders. Krijgen zij de maagzuurremmers niet, dan hebben ze een verhoogd risico op maagklachten (10-30%). Het risico dat ze een maagzweer krijgen, wordt zelfs drie tot vier maal zo groot. Bij 1 tot 2 procent van de gebruikers van de genoemde pijnstillers treedt zonder maagbescherming bovendien een ernstige en mogelijk dodelijke maagbloeding op.¹

Het ministerie van VWS heeft de maatregel nog niet uitgewerkt, maar waarschijnlijk moeten patiënten die een maagzuurremmer korter dan 6 maanden gebruiken, deze straks volledig zelf betalen. Dit geldt bijvoorbeeld voor reumapatiënten die soms gedurende periodes van enkele maanden pijnstillers nodig hebben en voor mensen die na een operatie kortdurend pijnstillers gebruiken.

Speerpunt
De bezuinigingsmaatregel lijkt bedoeld voor patiënten met ‘een beetje zuurbranden’ die best de kosten van ‘maar 10 euro per maand’ – aldus de minister – zelf kunnen opbrengen. En dankzij preferentiebeleid van zorgverzekeraars Menzis en CZ zijn er inderdaad ook goedkope maagzuurremmers. Maar de prijzen variëren sterk: van 0,67 tot 81.81 euro per maand. Daarbij komen nog de apotheekafleverkosten van 6 tot 14 euro per maand. En bij de drogist kost in de vrije verkoop de maagbescherming ongeveer 1 euro per tablet met de halve sterkte van de receptgeneesmiddelen. Nederlanders zijn dus meer geld kwijt voor maagbescherming dan de minister inschat.

Voor de komst van de maagzuurremmers waren er jaarlijks 20.000 ziekenhuisopnames en 800 doden door NSAID-gebruik. Dat aantal is, ondanks het matig volgen van de richtlijnen, gehalveerd door gebruik van de maagzuurremmers. Een belangrijk speerpunt in de medicatieveiligheid is dan ook gericht op het verbeteren van de maagbescherming: dat is kosteneffectief en voorkomt ziekenhuisopnames en doden.2
Apotheken spelen hierbij een belangrijke rol door de controle op gelijktijdig gebruik van de maagbescherming. Maar als de middelen niet meer verzekerd zijn, wordt het lastiger deze rol te vervullen. Als niet duidelijk is of en zo ja welk middel de patiënt gebruikt, is er geen controle en loopt de medicatieveiligheid ernstig gevaar.3 Het doorzetten van deze voorgenomen maatregel zal daarom met een grote waarschijnlijkheid leiden tot meer uitgaven in de ziekenhuizen.

Alternatief
Er is een veiligere en kosteneffectieve oplossing, die ook nog is opgenomen in het regeerakkoord. Herbereken de vergoedingsprijzen van de maagzuurremmers. De goedkope varianten blijven zonder bijbetaling, voor de dure middelen moet worden bijbetaald, tenzij de fabrikant de prijs verlaagt. Dan wordt altijd een deel van de kosten vergoed en blijft controle op maagbescherming via apotheeksystemen mogelijk.

Door de vergoeding voor de dure varianten te beperken, kan de minister 50 miljoen euro aan bezuiniging inboeken. En Henk en Ingrid – het fictieve echtpaar dat volgens Geert Wilders model staat voor de ‘gewone Nederlander’ – zijn dan met weinig geld goed en veilig geholpen.

Julius van Dam, ziekenhuisapotheker
Henk Eleveld, openbaar apotheker

Beide auteurs werken bij Menzis zorgverzekeringen en schrijven op persoonlijke titel.

Correspondentie: juliusvandam@gmail.com

cc: redactie@medischcontact.nl

Samenvatting
- De VWS-maatregel om maagzuurremmers bij kortdurend gebruik niet te vergoeden, leidt tot gevaarlijke bijwerkingen.
- Medisch noodzakelijke maar niet-verzekerde zorg wordt onvoldoende geregistreerd, wat medicatiecontrole bemoeilijkt.
- Verlaging van de vergoedingslimieten leidt tot dezelfde besparing zonder veiligheidsrisico’s.

1. www.youtube.com/watch?v=9-aVA8mz4e4

2. Harm-wrestling. Een voorstel van de Expertgroep Medicatieveiligheid m.b.t. concrete interventies die de extramurale medicatieveiligheid op korte termijn kunnen verbeteren. Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, Den Haag 2009, Aanbeveling 13.
3. Choudhry NK, Shrank WH. Four-Dollar Generics - Increased Accessibility, Impaired Quality Assurance. N Engl J Med 2010; 20: 1885-7.

Lees ook:
Het mes in de maagzuurremmers