Laatste nieuws

Placebo’s geven vooral goed gevoel

Plaats een reactie

Patiënten kunnen zich na een placebobehandeling beter voelen, ook al is daar naar objectieve, fysiologische maatstaven geen enkele reden toe. Dat blijkt uit een pilotstudie (n=46) van Michael Wechsler e.a. gepubliceerd in NEJM van 14 juli.

In deze studie kregen patiënten met astma drie verschillende behandelingen: een inhaler met het geneesmiddel albuterol, een inhaler met een niet-werkzaam middel of een behandeling met nep-acupunctuur. Een vierde groep bleef onbehandeld.

Zoals te verwachten viel had albuterol een aanmerkelijk effect, het verbeterde de FEV1 met 20 procent. In de drie andere condities bedroeg de verbetering van de longcapaciteit slechts 7 procent. Toch voelden patiënten die beide placebobehandelingen hadden ondergaan zich in gelijke mate beter als de patiënten in de albuterolgroep.

Volgens de onderzoekers is dit gegeven consistent met eerder onderzoek waaruit blijkt dat placebo’s weinig effect hebben op objectieve uitkomstmaten, maar des te meer op subjectieve (zoals pijngevoel).  
Dat is een belangrijk onderscheid, aldus Wechsler e.a., want het weerspiegelt het verschil dat medisch antropologen maken tussen de behandeling van ziekte (de objectief fysiologisch omschreven toestand van de patiënt) en van illness (de subjectieve beleving ervan).

Maar ze verbinden er ook een waarschuwing aan: subjectieve verbetering kan nooit een harde uitkomstmaat zijn in een trial. Er hoeft immers geen samenhang  te bestaan met  verbetering in de objectieve uitkomstmaat (in dit geval: verbetering van de longcapaciteit).

Commentator Daniel Moerman vindt dat echter minder bezwaarlijk. De patiënten in dit onderzoek kwamen toch juist op het spreekuur omdat ze subjectieve symptomen hadden, zoals piepen en ademtekort, meent hij. Misschien, oppert Moerman, is het daarom domweg genoeg als je kunt aantonen dat een behandeling significante verbetering voor de patiënt betekent, tegen aanvaardbare kosten, zonder negatieve bijwerkingen. Dus zonder dat het hem of haar schaadt, indachtig het eerste gebod van de geneeskunde: primum non nocere. 

Henk Maassen

NEJM 2011; 365, 119-26, 171-

Active Albuterol or Placebo, Sham Acupuncture, or No Intervention in Asthma

Lees ook:

beeld: Thinkstock
beeld: Thinkstock
acupunctuur anatomie & fysiologie
  • Henk Maassen

    Henk Maassen is journalist bij Medisch Contact, met speciale belangstelling voor psychiatrie en neurowetenschappen, sociale geneeskunde en economie van de gezondheidszorg.  

Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
  • Er zijn nog geen reacties
 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.