Stockholm-model voor wachtlijstvermindering mislukt

De pogingen van de Zweedse overheid om de wachtlijsten in de regio Stockholm terug te dringen, zijn uitgelopen op een mislukking. De kosten van de gezondheidszorg rijzen er de pan uit terwijl de wachtlijsten niet werkelijk teruglopen. Dat zegt Strasimir Cucic van het kwaliteitsinstituut CBO na een bezoek aan Zweden. Oud-minister Bomhoff voerde het ‘Stockholm-model’ geregeld op als voorbeeld voor Nederland.

Vanwege lange wachtlijsten liet de regionale overheid in Stockholm drie jaar geleden de strakke regulering van volumes en prijzen los en accepteerde een mogelijke kostenstijging. Om de uitgaven enigszins in bedwang te houden konden ziekenhuizen bieden op pakketjes van soortgelijken verrichtingen, bijvoorbeeld 1.000 knie-operaties. Ook sloot de regionale overheid contracten af met nieuwe teams van artsen en (privé-)klinieken. Tegelijkertijd werd een wachttijdgarantie van maximaal drie maanden ingevoerd.

Kort na de hervormingen werd een productiestijging van 19 procent gemeten. Wachtlijsten namen aanzienlijk in omvang af. Het Stockholm-model kon door het succes op grote internationale aandacht en bijval rekenen.

Inmiddels is het succes verbleekt, concludeert Cucic na gesprekken met invloedrijke beleidsmakers in Stockholm. ‘De kosten van de gezondheidszorg in de regio Stockholm zijn zodanig gestegen dat het regionale bestuur zo goed als failliet is. Een forse belastingverhoging is onafwendbaar. De belangrijkste uitvoerder van het nieuwe beleid, het geprivatiseerde St. Goran’s ziekenhuis is eveneens in de financiële problemen gekomen. De productiecapaciteit van het ziekenhuis wordt gehuurd door een commerciële uitbater. Het is onwaarschijnlijk dat die zijn contract na afloop nog zal verlengen.’

Op het belangrijkste resultaat, het terugdringen van de wachtlijsten, is nogal wat af te dingen vernam Cucic. ‘Mensen die langer moeten wachten dan drie maanden krijgen te horen dat zij niet in de regio Stockholm geholpen kunnen worden. Het wachtlijstprobleem wordt in feite geëxporteerd naar de omliggende counties. Ook zijn er hardnekkige geruchten dat patiënten op een wachtlijst worden geplaatst om op de definitieve (korte) wachtlijst te komen.’ Volgens Cucic is in Zweden de verwachting dat er geen verdere privatisering van zorgaanbod zal plaatsvinden. ‘In elk geval gaat geen van de twintig andere counties in Zweden het Stockholm-model overnemen.’ << RC