Vrij entree

 Goed dat er met het artikel ‘Vrij entree’ aandacht wordt besteed aan de revolutie die zich voltrekt in de wereld van de biomedische wetenschappelijke publicaties (MC 50/2003: 1937). Het is echter jammer dat deze berichtgeving onvolledig is.

De  belangrijkste pionier van free access publishing is namelijk Biomed Central (BMC) - www. biomedcentral.com - dat een paar jaar voorligt op de Public Library of Science (PLoS). BMC en PLoS hebben wat de vrije toegang betreft dezelfde doelstellingen, maar BMC is commercieel en PLoS is non-profit. BMC heeft inmiddels zestig biomedische, uitsluitend digitale tijdschriften op het net. Een toenemend aantal daarvan heeft een citation-index. De zorgen die professor Overbeke in het artikel uit, zijn begrijpelijk maar ongegrond, want BMC is gerelateerd aan Current Contents, dat je mag beschouwen als dé ontwikkelaar van de citation-index.

Ik heb als publicist uitstekende ervaringen met BMC-tijdschriften. De peer reviewing is net zo degelijk als die van andere tijdschriften, maar veel sneller. Publicatie op het net vindt plaats op het moment dat het stuk wordt geaccepteerd. Een paar dagen later staat het ook in Pub Med. Nog vernieuwender is dat de medische BMC-tijdschriften de anonimiteit van de referenten hebben opgeheven. Dit is een enorme verbetering. Ook de beoordeling en de daaropvolgende discussie tussen de auteurs en de referenten of redacteur zijn volledig toegankelijk voor de lezers. Dat is buitengewoon informatief en helpt de lezer bij zijn beoordeling.

De auteurs betalen per manuscript 500 dollar voor de kosten van redactie en publicatie, een heel stuk minder dus dan straks bij het zwaargesubsidieerde PLoS. Organisaties als universiteiten en andere wetenschappelijke instituten kunnen lid worden van BMC. In dat geval kan elk staflid gratis en ongelimiteerd in een BMC-tijdschrift publiceren.
Voordat de Wellcome Trust het besluit nam om free access publishing te bevorderen, liet deze een onderzoek verrichten door SQW Economic and Management Consultants naar de situatie van het wetenschappelijk publiceren in de wereld. Dat rapport is te downloaden van www. wellcome.ac.uk/ en een absolute must voor iedereen die wil meepraten over de ‘vrije toegang’.

Rotterdam, december 2003

prof. dr. D.W. van Bekkum

, emeritus hoogleraar