Laatste nieuws
Jan Sonneveld Jan-Peter Heida
4 minuten leestijd
organisatie

De buitenpoli is lucratief

1 reactie

ORGANISATIE

Ziekenhuizen met buitenpoliklinieken groeien harder

Een polikliniek buiten het ziekenhuis brengt de zorg dichter bij de patiënt, maar vergroot ook het verzorgingsgebied van het ziekenhuis en daardoor de omzet. Niet voor niks dus, dat steeds meer ziekenhuizen hiervoor kiezen.

Buitenpoliklinieken zorgen ervoor dat de patiënt voor poliklinische afspraken ‘om de hoek’ terechtkan en niet naar het verder gelegen ziekenhuis hoeft af te reizen. De medisch specialist komt naar de patiënt toe in plaats van andersom. Steeds meer ziekenhuizen openen aan de rand van hun verzorgingsgebied een buitenpolikliniek om te concurreren met om­liggende ziekenhuizen.

De afgelopen zeven jaar is het aantal buiten­poli’s in Nederland verdrievoudigd: van 37 in 2005 naar 113 in 2012. Ter vergelijking, het aantal ziekenhuislocaties bleef vrijwel gelijk; 132 locaties in 2005 en 131 locaties in 2013. Verhoudingsgewijs neemt het aantal buitenpoliklinieken in het verzorgingsgebied van een nabijgelegen ziekenhuis het meest toe.

Opvallend is dat het aantal buitenpoli’s sterk verschilt per ziekenhuis. Koploper is Ziekenhuisgroep Twente met vier buitenpoliklinieken. Er zijn ook 23 ziekenhuizen zonder buitenpolikliniek (zie figuur 1).
Het ene ziekenhuis zet dus sterk in op het vergroten van zijn verzorgingsgebied door het vestigen van buitenpoliklinieken, terwijl het andere ziekenhuis dat niet doet. Uit de vergelijking met de groei van de omzet blijkt dat ziekenhuizen met buitenpoliklinieken harder groeien dan ziekenhuizen die deze voorziening niet hebben. Een buiten­polikliniek lijkt dus een lucratieve strategie te zijn om als ziekenhuis verder te groeien.

Marktwerking
De vraag is of ziekenhuizen na de introductie van marktwerking in 2006 de buitenpoliklinieken steeds strategischer zijn gaan positioneren. Om dit na te gaan, zijn de locaties van alle buitenpoliklinieken in Nederland in de periode 2005-2013 geïnventariseerd. De locaties zijn vervolgens ingedeeld in vier categorieën:

- tussen twee locaties van het eigen zieken­huis;

- tussen het eigen ziekenhuis en een ander ziekenhuis, maar dichter bij de eigen locatie;

- tussen het eigen ziekenhuis en een andere ziekenhuis, maar dichter bij de andere locatie;

- voorbij de andere ziekenhuislocatie.

Uit de analyse blijkt dat in 2013 de eerste categorie slechts twee keer voorkomt:
de buitenpolikliniek in Schagen van de MCA Gemini Groep met ziekenhuizen in Alkmaar en Den Helder, en de buiten­polikliniek in Middelburg van het Admiraal de Ruyter met ziekenhuizen in Goes en Vlissingen. In beide gevallen gaat het om ziekenhuizen die gefuseerd zijn, waarbij de buitenpolikliniek al bestond voor de fusie.

De meest voorkomende categorie is een buitenpolikliniek die dichter bij het eigen ziekenhuis ligt dan bij een ander ziekenhuis, zoals buitenpolikliniek Naaldwijk van het Reinier de Graaf Gasthuis in Delft. Deze buitenpoli’s zorgen ervoor dat juist de patiënten aan de rand van het verzorgingsgebied voor de poliklinische afspraken niet meer naar het ziekenhuis hoeven te reizen. Hierdoor wordt zorg voor de patiënt dichter bij huis aangeboden, en verbetert de aantrekkelijkheid voor patiënten die eerder geneigd zijn om naar een ander ziekenhuis te gaan.

Concurrentie
De derde categorie is de buitenpolikliniek die dichter bij een ander ziekenhuis ligt dan bij het eigen ziekenhuis. Deze buitenpoli’s zorgen ervoor dat patiënten die eigenlijk dichter bij een ander ziekenhuis wonen en geneigd zullen zijn om naar het dichtstbijzijnde ziekenhuis te gaan, ook de buitenpolikliniek overwegen. Deze categorie zorgt dus voor een uitbreiding van het verzorgingsgebied en gaat de concurrentie aan met het nabijgelegen ziekenhuis. Deze vorm is de afgelopen jaren toegenomen van 22 procent in 2005, voor de introductie van de marktwerking, naar 30 procent in 2013. Een signaal dat ziekenhuizen strategisch positie kiezen om hun verzorgingsgebied te vergroten.

Ten slotte zijn er nog twee buitenpoliklinieken die voorbij het andere ziekenhuis liggen. Zo gaat de snelste route vanuit het Westeinde Ziekenhuis van Medisch Centrum Haaglanden naar de buitenpolikliniek Monster pal voor het Haga Ziekenhuis langs. En de in 2009 geopende buitenpolikliniek in Emmeloord van het Antonius Ziekenhuis in Sneek is zelfs 10 kilometer verder dan Ziekenhuis de Tjongerschans in Heerenveen. Twee voorbeelden waaruit blijkt dat ziekenhuizen patiënten uit het verzorgingsgebied van het andere ziekenhuis proberen te halen.

Strategisch
Kortom, nu ruim driekwart van de ziekenhuizen één of meer buitenpoli­klinieken heeft, wordt een substantieel deel van de poliklinische zorg dichter bij de patiënt aangeboden. Ziekenhuizen kiezen wat betreft de locatie van een buitenpoli steeds strategischer positie, namelijk dichter bij de concurrent. De ziekenhuizen met één of meer buiten­poliklinieken zijn de afgelopen jaren harder gegroeid dan de andere zieken­huizen.


Jan Sonneveld MSc, senior adviseur bij Strategies in Regulated Markets (SiRM)

Jan-Peter Heida, partner bij SiRM


Contact: jan.sonneveld@sirm.nl; cc: redactie@medischcontact.nl


Geen belangenverstrengeling gemeld




Lees ook

<b>Download dit artikel (PDF)</b>
organisatie
Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
  • H.J. Aanstoot

    Kinderarts, NIEUWERKERK AD IJSSEL

    Interessante demografie, maar is er ook wel eens gekeken naar de kosten van de extra infrastructuur, extra personeel ten opzichte van de opbrengsten? Is een gratis taxidienst (thuis halen en brengen met een goede wagen, en persoonlijke service) niet... veel goedkoper (en beter) dan nog een lab en nog een roentgen? Of moet je voor 'echt' onderzoek alsnog naar de hoofdlocatie? Dit nog los van de vraag of bij topkwaliteit en -uitkomsten afstand in dit kleine land wel issue is. Echte zorgwaardetoevoeging (value-added care) en prijs/prestatie analyse zal uiteindelijk kunnen aantonen of dit een verkooptruuk of werkelijke waardetoevoeging is.

 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.