Antibiotica bij acute astma

Bij het plots verergeren van astma is behandeling met het antibioticum telithromycine effectief. Het is echter nog te vroeg om patiënten dit middel te geven, concluderen de auteurs van de TELICAST (Telithromycin, Chlamydophila and Asthma)-studie, gepubliceerd in NEJM van vorige week. Eerst moet beter worden uitgezocht wat het mechanisme achter de behandeling is en welke patiëntengroep er het meest baat bij heeft, stelt onderzoeksleider Sebastian Johnston van Imperial College London. De studie was mede opgezet om te onderzoeken of atypische pneumonie veroorzaakt door onder andere Chlamydophila pneumoniae met telithromycine kan worden aangepakt.

Voor het onderzoek werden 278 volwassen patiënten met een exacerbatie van de astmasymptomen behandeld met een 10 dagen durende telithromycinekuur (tweemaal 400 mg/dag) of met een placebo. Daarnaast kregen zij hun normale medicatie en wanneer nodig corticosteroïden. Belangrijkste eindpunten van de studie waren een vermindering van de symptomen gedurende de behandeling - zoals bijgehouden door de patiënten zelf - en de eveneens thuis gemeten piekstroom (PEF) in de ochtend. Behandeling met telithromycine verminderde wel de symptomen, maar had geen effect op de PEF.

Ook op enkele secundaire eindpunten werd een verbetering gezien. Zo bleek de FEV1 (één-secondewaarde) bij de met antibiotica behandelde groep meer te zijn vooruitgegaan dan in de placebogroep. Maar de bevinding dat de verbetering optrad zowel bij patiënten die waren geïnfecteerd met de atypische pneunomie veroorzakende bacterie C. pneumoniae of Mycoplasma pneumoniae als bij mensen die niet waren geïnfecteerd, levert vragen op over het werkingsmechanisme van telithromycine.

Ook Frédéric Little, verbonden aan Boston University School of Medicine, schrijft in een commentaar in NEJM dat behandeling van acute astma met antibiotica nog niet aan de orde is. Eerst moet duidelijk worden waarom telithromycine werkzaam is. Dat de FEV1 onafhankelijk van infectie met C. pneumoniae of M. pneumoniae verbeterde, zou kunnen worden verklaard door de aanwezigheid van andere infecties,  maar het is waarschijnlijker dat een niet-antibiotisch effect de oorzaak is, denkt Little. Mogelijk heeft het middel ontstekingsremmende eigenschappen. Meer onderzoek zal dit moeten uitwijzen. << TvV

NEJM 2006; 354: 1589-600 en 1632