Actie tegen ghostwriting nodig
Plaats een reactieHet effect van ghostwriting in de medische literatuur wordt onderschat. Verschillende partijen zoals de Inspectie voor de Gezondheidszorg, maar ook universiteiten en vakbladen, moeten zich hard maken om dit fenomeen terug te dringen.
Dit stelt het initiatief Gezonde Scepsis in het rapport ‘Ghostwriting en medische literatuur’ dat deze week verschijnt. Onder ghostwriting wordt verstaan het schrijven van een artikel door iemand die weinig of niets heeft bijgedragen aan het onderliggende onderzoek en ook niet genoemd wordt in de auteurslijst.
Gezonde Scepsis deed onderzoek naar ghostwriting in opdracht van de IGZ. Volgens Martine van Eijk, adviseur bij het Instituut voor Verantwoord Medicijngebruik en een van de opstellers van het rapport, maakt het deel uit van een groter geheel, namelijk ghostmanagement: het laten opzetten, uitvoeren en analyseren van onderzoek door de farmaceutische industrie. Van Eijk: ‘Het is een heel verweven, diffuus proces, waarbij vele schakels betrokken zijn.’
Publicaties die uit ghostmanagement voortkomen, oordelen volgens Van Eijk vaak positief over de effecten van een middel, terwijl bijwerkingen worden geminimaliseerd. De gevolgen hiervan kunnen ernstig zijn, zo blijkt uit bijvoorbeeld de Vioxx-affaire.
Hoe vaak ghostwriting voorkomt is moeilijk te zeggen. In het rapport worden internationale studies aangehaald, waarin frequenties tussen de 4 en 60 procent worden geschat. Hoe dat zit voor de Nederlandse situatie, is onbekend. Maar, zegt Van Eijk: ‘De Nederlandse artsen en onderzoekers maken deel uit van hetzelfde systeem en publiceren in dezelfde bladen.’ Van Eijk deed navraag bij redacteuren van de meeste Nederlandse vakbladen: ‘Daar heerst vaak het idee dat het wel mee zal vallen, omdat het maar om een kleine doelgroep gaat. Dat is naïef.’
Volgens Van Eijk moeten alle betrokken schakels dan ook actie ondernemen om ghostmanagement tegen te gaan: ‘Artsen, apothekers, de inspectie, tijdschriften, iedereen moet zijn verantwoordelijkheid nemen.’ Voor artsen-onderzoekers zou een centraal meldpunt moeten komen waar zij ongewenste beïnvloeding kunnen melden. Tijdschriften, ook de Nederlandse, zouden in navolging van grote peer-reviewed bladen gedetailleerd moeten vermelden welke auteur wat heeft bijgedragen aan het onderzoek. Ook zouden er represailles moeten volgen als er sprake is van ghostwriting. Universiteiten moeten kritisch kijken of hun publicatie-eisen voor onderzoekers wel reëel zijn. Ook dat lokt ghostwriting uit. SB
Lees ook
- Er zijn nog geen reacties
