Acute opnameafdeling beïnvloedt sterftecijfer

De zes Nederlandse ziekenhuizen die een speciale afdeling voor acute opnames hebben ingericht, zijn zeer te spreken over de resultaten. De sterftecijfers gaan omlaag.

Met een acute opnameafdeling (AOA) kunnen ziekenhuizen hun acute en planbare patiëntenstromen scheiden. In theorie is dat gunstig voor zowel de logistiek als de kwaliteit van zorg. Sinds 2005 hebben Medisch Centrum Alkmaar, het Rode Kruis Ziekenhuis, het Zaans Medisch Centrum, ziekenhuis Gelderse Vallei, Maxima Medisch Centrum en Atrium MC Parkstad een AOA ingericht.

In de praktijk blijkt dat acute patiënten na invoering niet langer de verpleegkundige zorg op andere afdelingen verstoren. Ook wordt voorkomen dat patiënten moeten worden overgeplaatst om plaats te maken voor een acute patiënt

In het Zaans Medisch Centrum heeft de acute afdeling van 15 bedden gezorgd voor een beddenreductie van 50 bedden op andere afdelingen. Verpleegafdelingen hoeven immers geen bedden meer te reserveren voor spoedpatiënten.

Op de acute afdelingen is de tijdsduur voor opname beperkt. Het Rode Kruis Ziekenhuis stelt als norm dat er binnen 48 uur een diagnose moet zijn gesteld. In het Zaans Medisch Centrum mogen patiënten maximaal 72 uur verblijven, maar worden meestal binnen een etmaal overgeplaatst.

Door de snelheid neemt de ligduur af. Consulten door medisch specialisten kunnen door de concentratie op één locatie vaak meteen en altijd binnen een dag plaatsvinden. Bovendien komt het niet meer voor dat acute patiënten over verschillende afdelingen verspreid raken en langer op zorg moeten wachten dan noodzakelijk

Volgens bestuursvoorzitter Rob Dillmann van het Zaans Medisch Centrum zijn er sterke aanwijzingen dat acute afdelingen het sterftecijfer gunstig beïnvloeden. ‘In het jaar na invoering is de gestandaardiseerde sterfte in ons ziekenhuis fors gedaald, zonder dat we andere interventies deden. Ook Atrium MC Parkstad heeft dat effect gezien.’ Onomstotelijk bewijs voor een direct verband is er niet. ‘En dat is ook moeilijk aan te tonen’, aldus Dillmann, ‘maar dat gaan we wel proberen.’

Volgens Dillmann zouden de meeste Nederlandse ziekenhuizen baat kunnen hebben bij deze innovatie. ‘Er is een simulatiemodel beschikbaar waarmee vrij nauwkeurig is na te gaan welke patiëntenstroom er te verwachten is.’

Dillmann benadrukt dat het succes staat of valt met geprotocolleerde werkwijzen. ‘Je moet de uitstroom goed regelen. Aan het begin van de dag moet de afdeling leeg zijn, anders raakt de boel verstopt.’ Daarnaast is een gedegen training van verpleegkundigen cruciaal. ‘Gelukkig blijken ze de acute afdeling een professionele uitdaging te vinden. Het is toch het paradepaardje van het ziekenhuis.’

Robert Crommentuyn

Lees ook:

• Schommelende sterftecijfers
• Meer nieuws