Antibioticaresistentie door medicatie in riool

Een toename van de antibioticaresistentie dreigt door onvoldoende zuivering van afvalwater, zegt Huub Rijnaarts. Hij spreekt op donderdag 8 april zijn inaugurele rede uit als hoogleraar milieutechnologie aan Wageningen Universiteit.

‘We moeten nauwkeuriger kijken naar medicijnen en andere schadelijke stoffen in het afvalwater’, zegt de hoogleraar. Nu al zijn 290 stoffen, zoals antibiotica, hormonen, en hormonale verstoorders, aangetoond in de verschillende vormen van afvalwater. Rijnaarts onderzoekt hoe deze stoffen met onder meer elektrochemische en microbiologische methoden uit het water kunnen worden gehaald, voor dat dit weer in de waterkringloop terechtkomt.

Verschillende medicijnen komen in rioolwater en oppervlaktewater voor, zegt Rijnaarts. ‘Soms gaat het om afbraakproducten, maar soms komen middelen ook onaangetast, via de urine of de ontlasting, in het water terecht. Paracetamol wordt bijvoorbeeld grotendeels afgebroken, ibuprofen al veel minder. En zorgelijker: antibiotica, zoals ciprofloxacine en trimethoprim, komen ook in het afvalwater voor. De kans dat micro-organismen resistent raken voor deze middelen, is natuurlijk aanwezig. En via de watersystemen kunnen deze resistente micro-organismen zich verspreiden.’

De stoffen zijn aangetroffen in zogenaamd grijs afvalwater (uit bijvoorbeeld douche of wasbak) en zwart afvalwater (uit het toilet).  Rijnaarts: ‘Maar we zijn bezig met het ontwikkelen van technologieën voor het hergebruik van drinkwater. Daarvoor is het van groot belang dat alle schadelijke stoffen uit afvalwater kunnen worden verwijderd. Overigens ook voordat het in de waterkringloop terecht komt, waar uiteindelijk ons drinkwater weer uit voortkomt.’

In drinkwater zijn ook medicijnresten aangetroffen, blijkt uit rapportages van het RIVM uit onder meer 2007. Zo komen sulfamethoxazol (onderdeel van co-trimoxazol) en chlooramfenicol in zeer lage concentraties voor in het drinkwater. Directe risico’s voor de volksgezondheid waren volgens het RIVM verwaarloosbaar.

Lees meer over geneesmiddelen in drinkwater(bronnen) en waterzuivering in het rapport van de RIVM: Geneesmiddelen in drinkwater en drinkwaterbronnen.

Lees ook:

• Meer nieuws

Sophie Broersen