Hyperbare zuurstof

Dat iemand met acute doofheid alle middelen wil inzetten om zijn gehoor terug te krijgen is begrijpelijk. Een op het internet zoekende patiënt zal al snel de site van Stichting Instituut voor Hyperbare Geneeskunde tegenkomen. Hierop valt namelijk te lezen dat acute doofheid een van de 'dringend aanbevolen indicaties' is voor hyperbare-zuurstoftherapie.

Het College voor Zorgverzekeringen (CVZ) is een andere mening toegedaan.Vanwege een geschil over een aanvraag voor een dergelijke behandeling heeft het CVZ de wetenschappelijke literatuur over hyperbare-zuurstof-therapie tegen het licht gehouden. Op basis van 23 artikelen concludeert de medisch adviseur van het CVZ dat daarin ‘nog steeds onvoldoende kwalitatief verantwoorde onderzoeken zijn waaruit ondubbelzinnig de (meer)waarde blijkt van hyperbare-zuurstoftherapie bij acute doofheid of lawaaitrauma.’ Het college merkt de behandeling derhalve niet aan als een verstrekking in de zin van de Zieken-fondswet. Betreffende een ander geschil over de behandeling van tinnitus met hyperbare zuurstof therapie velt het CVZ exact hetzelfde oordeel. Er is onvoldoende bewijs.

Benieuwd wat het Instituut voor Hyperbare Geneeskunde schrijft over tinnitus en inademing van zuurstof bij overdruk. ‘Ook hier kan HbO-behandeling (zuurstoftherapie, red.) een goed effect hebben. Echter, tinnitus alléén komt niet voor op de lijst van erkende indicaties.  (...)  De zorgverzekeraars in Nederland erkennen deze indicatie echter niet; zij houden zich aan de Europese consensusrichtlijnen.’ En vanaf nu aan de uitspraak van het CVZ. << EJP

In de rubriek Zorggeschil staan uitspraken van de geschillencommissie van het CVZ (zie MC 26/2004: 1069). De gehele uitspraak kunt u lezen op

www.medischcontact.nl/zorggeschil

.

1. Zknr. 23028736

Dit geschil ging over een aanvraag voor behandeling met hyperbare zuurstoftherapie bij acute doofheid.

Voor een medische beoordeling van het geschil heeft de medisch adviseur van het College kennisgenomen van de stukken. De eerste vraag welke beantwoord moet worden is of er sprake is van een verstrekking. Is hyperbare zuurstof (HBO) aan te merken als voldoende beproefd en deugdelijk bevonden bij de indicatie acute doofheid.

Tot op heden werd een behandeling met hyperbare zuurstoftherapie aangemerkt als gebruikelijk in de kring der beroepsgenoten voorzover sprake was de indicaties (type 1), die op de Europese consensusbijeenkomst in 1994 te Lille waren vastgesteld. Gezien het tijdsverloop heeft de medisch adviseur op basis van beschikbare internationale literatuur een follow-up onderzoek uitgevoerd.

Er heeft een search plaatsgevonden begin december 2003 met zoektermen "hearing loss, sudden"(MeSH) en "hyperbaric oxygenation"(MeSH) in combinatie. Hierbij is alleen de humane literatuur meegenomen. Dit resulteerde in 23 artikelen.

Tevens is gezocht in de database van de INAHTA en de Cochrane database.

- Uit de INAHTA database komen een drietal Health Technology Assessment onderzoeken naar boven, gericht op de indicaties voor hyperbare zuurstof. Alle drie de bronnen komen tot dezelfde eindconclusie. Tot op heden is er onvoldoende evidence beschikbaar voor de effectiviteit van hyperbare zuurstoftherapie bij de indicatie acute doofheid en gehoorstrauma.

- Het betreft een onderzoek uit Alberta Canada uit 1998 en een update van 2003. Uit de update blijkt dat het gebruik van hyperbare zuurstof niet effectief is bij een groot aantal indicaties waaronder acute doofheid en gehoorstrauma.

- Daarnaast is een tussentijdse update uit Australië, gepubliceerd 2001, beoordeeld waar ook de literatuur tussen 1997 en 2001 gewogen is. Het betreft een evidence based beoordeling van de literatuur.  De studies leveren conflicterend bewijs ten aanzien van de effectiviteit van HBOT bij de behandeling van acute doofheid (sudden deafness) en lawaaitrauma (acoustic trauma). Tevens was er sprake van methodologische problemen bij de betreffende studies.

- Op basis van de eigen search komen geen andere (recentere) artikelen naar voren op grond waarvan bijstelling van de conclusie is aangewezen.

De medisch adviseur concludeert dat er in de huidige internationale wetenschappelijke literatuur nog steeds onvoldoende kwalitatief verantwoorde onderzoeken zijn, waaruit ondubbelzinnig de (meer)waarde van hyperbare zuurstoftherapie bij acute doofheid of lawaaitrauma blijkt.

Gezien de conclusie van de medisch adviseur dat er op grond van de door het College gehanteerde normering op dit moment onvoldoende evidence is om een hyperbare zuurstoftherapie bij acute doofheid als gebruikelijk in de kring der beroepsgenoten aan te merken, is het College van mening dat deze behandeling gelet op artikel 12, eerste lid, onder a  van het Verstrekkingenbesluit ziekenfondsverzekering derhalve niet als een verstrekking in de zin van de Ziekenfondswet kan worden aangemerkt.

2. Zknr. 23068136

In deze zaak betrof het een aanvraag voor behandeling met hyperbare zuurstoftherapie bij tinnitus. Ook ten aanzien van deze vraag heeft er een search plaatsgevonden begin december 2003 met zoektermen "tinnitus/therapy"(MeSH) en "hyperbaric oxygenation"(MeSH) in combinatie.

Tevens is gezocht in de database van de INAHTA en de Cochrane database.

- Uit de INAHTA database komen een drietal Health Technology Assessment onderzoeken naar boven, gericht op de indicaties voor hyperbare zuurstof. Het betreft een onderzoek uit Alberta Canada uit 1998 en een update van 2003.  Daarnaast is er een tussentijdse update uit Australië, gepubliceerd 2001 waar ook de literatuur tussen 1997 en 2001 gewogen is. Het betreft een evidence based beoordeling van de literatuur.In de HTA publicaties van Alberta Canada en Australië wordt niet apart aandacht besteed aan de indicatie tinnitus. Gezien het groot aantal indicaties dat wel specifiek benoemd wordt, geeft dit een aanwijzing over het niet beschikbaar zijn van relevante literatuur voor de indicatie tinnitus.

- Uit de eigen search werden 9 artikelen gevonden welke voldeden aan de zoekcriteria. Het meest recente artikel was gepubliceerd in 2002, dit betrof onderzoek bij de ziekte van Ménière waarbij tinnitus een bijkomende klacht kan zijn. De andere artikelen betroffen publicaties uit 1999 t/m 1985. Het artikel van 1999, Delb et al, betreft een retrospectieve studie onder patiënten die op basis van therapieresistente tinnitus een HBO behandeling hebben ondergaan. Hij beschrijft hierbij de resultaten. Gezien de opzet van het onderzoek moet geconcludeerd worden dat hier geen sprake is van een vergelijkende studie maar een beschrijvende studie op basis van dossiers waarbij in alle gevallen HBO is toegepast.

De medisch adviseur concludeert dat er in de huidige internationale wetenschappelijke literatuur nog steeds onvoldoende kwalitatief verantwoorde onderzoeken zijn, waaruit ondubbelzinnig de (meer)waarde van hyperbare zuurstoftherapie bij tinnitus blijkt.

Gezien de conclusie van de medisch adviseur dat er op grond van de door het College gehanteerde normering op dit moment onvoldoende evidence is om een hyperbare zuurstoftherapie bij tinnitus als gebruikelijk in de kring der beroepsgenoten aan te merken, is het College van mening dat deze behandeling gelet op artikel 12, eerste lid, onder a van het Verstrekkingenbesluit ziekenfondsverzekering derhalve niet als een verstrekking in de zin van de Ziekenfondswet kan worden aangemerkt.

dossier zorggeschil