Stotteren is soms stofwisselingsstoornis

Sommige chronische stotteraars hebben een genmutatie met een locus op de lange arm van chromosoom 12. En dat betekent dat ze mogelijk een metabole stoornis hebben. Dat is ontdekt bij een groep van 46 stotterende, bloedverwante families in Pakistan.

In een publicatie in NEJM van vorige week laten Changsoo Kang c.s. zien dat de verandering van één nucleotide in het zogeheten GNTAB-gen de boosdoener kan zijn. Ook blijkt uit deze studie dat gelijksoortige mutaties in twee andere genen bij personen van Europese en Amerikaanse afkomst allemaal in dezelfde richting wijzen: al deze genen zijn betrokken bij het functioneren van lysosomen.

Dat zijn organellen die intracellulaire afvalproducten afbreken. Het lysosoom doet dat met behulp van specifieke enzymen, hydrolasen, en dat proces lijkt bij stotterende personen met deze genmutaties verstoord. Maar weer niet zo ernstig dat ze de symptomen vertonen die normaal gesproken de kop opsteken bij lysosomale disfunctie. Die kan namelijk leiden tot mucolipidose, een ernstige, maar zeldzame stofwisselingsziekte.

Waarschijnlijk, zo oppert humaan geneticus Simon Fisher in een commentaar, is het functioneren van het lysosoom slechts gedeeltelijk verstoord door de mutaties die Kang c.s. vonden.

Overigens vertegenwoordigen stotterende personen met deze mutaties, met 21 van de 393 door Kang c.s. bestudeerde gevallen slechts een fractie van het totaal. Dat is volgens Fisher consistent met eerder onderzoek dat wijst op de heterogene genetische grondslag van stotteren. 

Veel vragen blijven nog open, aldus Fisher. Bijvoorbeeld: waarom manifesteert een storing in een basaal stofwisselingsproces zich vooral in de neurale circuits die de spraak reguleren? Hij wijst er verder op dat de meerderheid van de kinderen die beginnen met stotteren daar op den duur weer vanaf komt. Slechts een zeer kleine minderheid blijft ook als volwassene moeilijkheden houden met de vloeiendheid van zijn spraak. Komt dat misschien omdat juist bij hen het lysosoom niet goed werkt? HM

NEJM 2010; 362: 677-85: Mutations in the Lysosomal Enzyme-Targeting Pathway and Persistent Stuttering