Van wasmodel tot kunststofmodel

In de Domus Medica is een kleine expositie ingericht over de ontwikkeling van het anatomische wasmodel. U vindt de historische modellen in de vitrines op de vide van de Domus Medica. De expositie loopt tot eind december.

Na de middeleeuwen begonnen onderzoekers zich meer en meer toe te leggen op de bestudering van het inwendige van het menselijk lichaam. Andreas Vesalius was één van de eerste die overledenen openmaakte. De resultaten legde hij in 1543 vast in zijn beroemde Humani Corporis Fabrica. In de universiteiten richtte men een theatrum anatomicum in. Doctores en chirurgijns, maar ook burgers, konden daar obducties bijwonen. De ruimten waren bovendien een gewild decor om de medici te vereeuwigen in de beroemde anatomische lessen.

In 1663 ontwikkelde de Delftse medicus Reinier de Graaf in 1663 een bronzen ‘werktuyg’, de voorloper van onze injectiespuit. Daarmee kon men het verloop van bloedvaten in een orgaan zichtbaar maken. Bloedvaten werden gevuld met gekleurde was en nadat het weefsel was verteerd, bleef een prachtige ‘vaatboom’ over. De preparaten bewaarde men in zogenaamde kabinetten.

Om de driedimensionale afbeelding van een orgaan te kunnen bewaren legde men zich tegen het eind van de zeventiende eeuw toe op de ceroplastiek (wasmodelleerkunst). En omdat secties uitsluitend in de winter konden plaatsvinden, werd de behoefte aan wasmodellen steeds groter. Maar wasmodellen waren kwetsbaar en vervormden bij hoge temperaturen. Er kwamen modellen van hout en geblazen glas. De Franse arts Louis Auzoux (1797-1880) gebruikte papiermaché in een model van lood, zoals in de speelgoedindustrie. Weer een halve eeuw later bleek gips een uitstekende grondstof om mee te modelleren. Sinds de laatste wereldoorlog worden anatomische modellen uitsluitend van kunststof gemaakt.