Hulpverleners komen van Venus en juristen van Mars

In de discussie over het in staat van beschuldiging stellen van de gezinsvoogdes van Savanna vertroebelt een verschil in cultuur tussen juristen en hulpverleners de discussie. Juristen zijn opgeleid om handelend te toetsen aan de hand van de wet. Het doel van zo’n procedure is een uitspraak te doen over de rechtmatigheid van het handelen van de verdachte.

Als de regels goed zijn toegepast, is elke uitspraak voor juristen bevredigend. Hulpverleners op hun beurt gaan er vanuit dat met een goed hart is gehandeld. Als er dan wordt geoordeeld, gaat het niet alleen meer over het handelen van een hulpverlener maar over zijn hele zijn. Alleen vrijspraak is dan acceptabel.

Dit fenomeen speelt ook bij uitspraken van het medisch tuchtcollege. Hoewel in dit college ook medici zitting hebben, zijn de procedures van juristen. Collega’s van de veroordeelde zien dat ze de gemaakte fouten ook zelf gemaakt hebben of zouden kunnen maken. Een gevoel van onrechtvaardigheid neemt de overhand en het tuchtcollege wordt bedolven onder commentaar dat bij dergelijke uitspraken niemand meer dokter wil of kan zijn.

Dit laatste is gelukkig nooit werkelijkheid geworden. Deze begrijpelijke sentimenten mogen niet leiden tot het boven de wet stellen van hulpverleners. Als het handelen van hulpverleners wordt beoordeeld, dan moet het doel zijn om herhaling van een tragisch voorval te voorkomen. Eén fout maakt ons niet meteen tot een slechte hulpverlener.

Van de andere kant moeten hulpverleners ook niet vogelvrij worden verklaard. Waar gehakt wordt, vallen spaanders. De maatschappij wordt nooit volmaakt. Juristen moeten zich dan ook bewust zijn van de beroepsethos van hulpverleners. Oordelen over hun handelen raakt hen in het hart, hoe juridisch zuiver het dan ook mag zijn.

Hattem, november 2007

Roger Damoiseaux, huisarts