NZa: Acute zorg anders bekostigen

De Nederlandse Zorgautoriteit wil één tarief voor wat zij acute generalistische zorg noemt. Wie de zorg verleent is niet belangrijk, wel wanneer dat gebeurt. Voor zorg buiten kantooruren moet een toeslag komen.

Dat schrijft de NZa in het rapport 'Meer ruimte voor samenwerking in de acute zorg', dat deze week verscheen. De NZa schetst de nadelen van het huidige bekostigingssysteem. Ten eerste krijgen verschillende zorgaanbieders voor hetzelfde type zorg nu een andere vergoeding. Huisartsen en vooral huisartsendiensten-structuren verlenen de (al dan niet acute) generalistische zorg in de avonden, nachten en weekenden (ANW). In de tweede lijn zijn dat de ziekenhuizen, via hun SEH. Al deze zorgaanbieders kennen nu hun eigen bekostigingssysteem, met verschillende prikkels. Een tweede nadeel van dit systeem is dat het samenwerking en taakherschikking tussen de eerste en tweede lijn tegenwerkt. Wil een huisarts bijvoorbeeld in de ANW aanvullende diagnostiek aanvragen, dan moet hij zijn patiënt doorverwijzen naar een specialist, of – als hij het zelf kan afhandelen – dit uitstellen tot kantooruren. Het tarief voor aanvullende diagnostiek, zoals het maken van een foto, wordt overdag als generalistische zorg berekend, maar in de ANW als specialistische zorg. ‘Dit is ondoelmatig’, aldus de NZa. Een huisarts moet ook 's nachts een foto kunnen laten maken in het ziekenhuis en die zelf beoordelen; voor dergelijke aanvullende diagnostiek adviseert de NZa om in de eerste en tweede lijn hetzelfde tarief te hanteren.

Generalistische zorg die overdag geleverd wordt, meent de NZa, kan bekostigd blijven op basis van de reguliere huisartsentarieven. Belangrijk verschil is dat die tarieven nu ook moeten gaan gelden voor ziekenhuizen die overdag generalistische zorg leveren. Dit is wat de NZa kortweg  'functionele prestatiebekostiging' noemt.

Een onderscheid dat de NZa in de bekostiging wél wil maken, is of de generalistische zorg wordt geleverde tijdens kantooruren of tijdens de ANW. Daarvoor moeten een aparte prestatieomschrijving en apart tarief komen. Het advies hierover luidt om een beschikbaarheidstarief toe te kennen aan samenwerkingsverbanden van huisartsen. Dit tarief mag  relatief hoog zijn: daarmee wordt de bezetting (en dus de toegankelijkheid van de zorg) gewaarborgd. Door de variabele vergoeding daarentegen vrij laag te houden, ontstaat een prikkel bij de zorgaanbieders om de patiëntenstroom wat in te dammen – dus niet méér zorg te leveren dan nodig.

De NZa adviseert de minister om deze stroom (van vooral zelfverwijzers zonder acute zorgvraag) niet te beperken door middel van een eigen bijdrage. Die zal in het nieuwe systeem van functionele prestatiebekostiging ook niet nodig zijn, verwacht de NZa.

Eveline Brandt

Lees ook:

• Meer nieuws