Blogs & columns

Voorbijgaand

Plaats een reactie

Les religions passent, Dieu demeure, zei Victor Hugo. Godsdiensten gaan voorbij, maar God blijft. Het klinkt goed, hoewel ik het eigenlijk niet geloof, maar op ons vak toegepast valt deze uitspraak wel bij te buigen. Geneesmethodes gaan voorbij, ellende blijft.

Dat van die blijvende ellende gelooft u wel, maar dat geneesmethodes voorbijgaan, hebben we veel minder goed in de gaten. Ik geloof dat dat deels komt omdat het ook met enige gêne gepaard gaat. Dat geneesmethodes van voor 1840 of 1850 of 1890 niet bleven, kan ik wel hebben, omdat het vak toen nog maar net wetenschappelijk begon te worden. Maar dat we ook na 1950 nog dingen deden die achteraf volstrekt onzinnig bleken, dat vind ik moeilijker te accepteren.

Als ik denk aan de nu koddig overkomende ernst waarmee de maagzweer werd benaderd voor de ontdekking van Helicobacter pylori, dan is het moeilijk kiezen tussen huilen en lachen. De helderheid waarmee de psychosomatische keten van gebeurtenissen ons voor ogen stond, maakt het alleen maar pijnlijker. Hoe zat het ook weer? Stress leidde tot een toegenomen afscheiding van maagzuur waartegen de maagwand natuurlijk niet bestand was, dus kreeg je ulceraties. Soms zo hardnekkig dat men tot aanzienlijke anatomische verminking besloot in de vorm van de billroth I- of de billroth II-resectie. Je kon dit hele complex ook aan de buitenkant zien. Je had van die verbeten ‘maagzweertypes’, die hun woede jegens de wereld helaas omzetten in een verhoogde maagzuursecretie.

Ook in de psychiatrie is veel voorbijgegaan. Ik sprak laatst een mevrouw die mij een episode uit haar verleden voorlegde. Ergens in de jaren vijftig werd zij psychiatrisch behandeld. Ze was toen oververmoeid en zat thuis emotioneel in het nauw. Ze had nooit stemmen gehoord of hallucinaties gehad. De behandeling bestond uit wat ze beschreef als ‘een chemoshock’ of ‘chemische shock’. Dat ging zo: twee broeders hielden haar vast, een derde ondersteunde haar hoofd, terwijl de dokter iets inspoot in een vat in haar arm. ‘Je voelde dat spul naar binnen gaan, eerst naar je hart en toen naar je hoofd waar het je een enorme klap gaf. Ik ben daar acht keer doodgegaan.’ Het ging om een soort toeval. Het was beslist geen elektroshock, dat had ze daar ook wel zien gebeuren. Nee, het was ook geen insuline. Na acht behandelingen in drie maanden werd ze weer ontslagen. Er is daarna nooit meer iets psychiatrisch in haar leven voorgevallen.

Ik wist niet waar dit over ging. Navraag bij een oudere psychiatrische collega leverde informatie uit het Leerboek der psychiatrie van G. Kraus uit 1961. Het betreft een zogenaamde cardiazol-shock. Veel mensen die cardiazol kregen toegediend, beschouwden het als een marteling. De werking bestond erin dat de stof een heftige spierkramp veroorzaakte die soms overging in een echte epileptische aanval zoals gebeurt bij elektroshock.

Het wrange was dat de vrouw de arts die haar injecteerde in latere jaren nog vele malen op de radio hoorde. Hij was kennelijk een autoriteit in zijn vakgebied, maar nu reeds lang bij zijn maker en nee, ik noem zijn naam niet, want het gaat mij niet om die collega.

Het gaat mij om ons, de dokters van 2012. Hoeveel ellende berokkenen wij onze ouderen door onderling strijdige specialistische aandacht? Hoe waarschijnlijk is het dat wij geen cardiazol-streken uithalen? Maar iets wat zo cru en opzichtig absurd is als die cardiazol-shock, dat soort dingen doen wij toch zeker niet? O nee?

Bert Keizer is specialist ouderengeneeskunde

Meer Zonder Handschoenen

  • Bert Keizer

    Bert Keizer is specialist ouderengeneeskunde en filosoof. Sinds 2016 is hij werkzaam voor het Expertisecentrum Euthanasie. Hij schreef maar liefst zeventien jaar voor Medisch Contact.  

Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
  • Er zijn nog geen reacties
 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.